ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: ائرمنی میللت‌چی‌لری تاریخین موختلیف مرحله‌لرینده میفیک “بؤیوک ائرمنیستان” ایدئیاسینی گئرچکله‌دیرمک مقصدیله آذربایحان تورکلرینه قارشی ائتنیک تمیزلمه، دئپورتاسیا و سویقیریم‌لاری حیاتا کئچیرمیش‌لر. آذربایجان تورک میللتینین باشینا گتیریلن ان دهشت‌لی فاجعه‌لردن بیری ده 1918-جی ایلین مارت-آپرئل آیلاریندا روسیانین حمایه‌سی آلتیندا فعالیت گؤسترن داشناک-بولشئویک سلاح‌لی دسته‌لری طرفین‌دن خصوصی قدّارلیقلا تؤردیلمیش کوتلوی قیرغین‌لاردیر.
ائرمنی‌لرین آذربایجان تورکلرینه قارشی سویقیریم‌لاری 1905-جی ایلدن باشلایا‌راق تاریخی آذربایجان اراضی‌لرینده و شرقی آنادولودا مقصدلی شکیلده تؤردیلمیش‌دیر. آذربایجان و تورکیه اراضی‌سینده ائرمنی‌لرین تورک میللتینه قارشی سویقیریمی تؤرتمه‌سی‌نین مقصدی ایسه خزر دنیزی ساحل‌لرین‌دن قوزئی و گونئی آذربایجان اراضی‌سی‌نین بؤیوک حیسه‌سینی، ائله‌جه ده شرقی آنادولونو احاته ائتمکله قارا دنیز و آرا‌لیق دنیزلری ساحیللرینه دک اوزانان بؤیوک بیر اراضیده ائرمنی‌لره دنیزدن دنیزه “بؤیوک ائرمنیستان” یاراتماق ایدی. لاکین بو اراضی‌لر آذربایجان و تورکیه اراضی‌سی اولدوغو اوچون بورادا یاشایان اها‌لی ده تورک‌لردن عبارت ایدی. اونا گؤره ده بورادا یاشایان آذربایجان تورک‌لرینی قیرماق و نتیجه‌ده دئموقرافیک دییشیک‌لییه نایل اولماقلا ائرمنی‌لره دؤولت قورماغا رئال شرایط یاراتماغا چالیشدی‌لار. بونون نتیجه‌سینده ایسه شرقی آنادولو و آذربایجان اراضی‌لرینده تورک‌لره قارشی سویقیریم تؤردیلدی.
1918-جی ایلده باش وئرمیش سویقیریمی ایسه ائرمنی‌لرین تورک‌لرین یاشادیغی عثمانلی دؤولتی‌نین شرق حیسه‌سی و بوتؤو آذربایجان (گونئی و قوزئی آذربایجان) اراضی‌سینده یوز مین‌لرله تورکو سویقیریما معروض قویماسی بوتون بو حادثه‌لرین ان یوکسک حدی اولدو. گونئی آذربایجاندا هله 1918-جی ایلین فئورال آیینین اورتا‌لارین‌دان باش‌لانان سویقیریمی مارت آییندا داها کسکینلشمیش و آوقوست آیینا قدر داوام ائتمیش‌دیر. قوزئی آذربایجاندا ایسه مارت آیی، خصوصیله مارت آیینین 31-ی آذربایجان تورک‌لری‌نین ائرمنی‌لر طرفین‌دن سویقیریما معروض قالماسینین پیک نقطه‌سی حساب ائدیلیر. سویقیریمدا قوزئی آذربایجاندا 50 مین، گونئی آذربایجاندا 200 مین دینج اها‌لی هلاک اولدو.
یالنیز قوزئی آذربایجاندا دؤولتیمیزین موستقیل اولماسی نتیجه‌سینده آذربایجان تورک میللتینه قارشی ائرمنی‌لرین تؤرتدیگی سویقیریما حقوقی قیمت وئریلدی و 31 مارت آذربایجان تورک‌لری‌نین سویقیریمی گونو کیمی رسمی‌لشدی.
ائرمنی‌لرین آذربایجان تورکلرینه قارشی سویقیریمی و ایشغال سیاستی‌نین گونوموزده ده داوام ائتمه‌سینی نظره آلان گونئی آذربایجان دئموکراتیک تورک بیرلیگی (گادتب) آذربایجان دؤولتی و تورک میللتینین منافئیی ایستیقامتینده آذربایجان تورک‌لری‌نین سویقیریمینین دونیا سویه‌سینده تانیدیلماسی اوچون الین‌دن گله نی ائدیر و آذربایجان تورک میللتینی ده بو ایستیقامتده فعال اولماغا چاغیریر.
اژدر تاغی‌زاده
گونئی آذربایجان دئموکراتیک تورک بیرلیگی (گادتب) باشقانی
