ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: در اردیبهشت سال ۷۴ مرکز تحقیقات ، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در تهران اقدام به پخش پرسشنامه‌ای تحت عنوان ” فاصله ی اجتماعی” در مناطق بیست گانه ی تهران می نماید، در داخل این پرسشنامه سوالاتی چون: (اگر روزی قصد ازداواج داشته باشید، حاضرید با یک فرد ترک ازدواج کنید؟ اگر فرزند شما بخواهد با یک ترک ازدواج کند شما اجازه می دهید؟، برای شرکت در مراسمات مذهبی خاص مانند تاسوعا و عاشورا حاضرید در دستجات ترک ها شرکت کنید؟، اگر بخواهید خانه ای بگیرید و ببینید همسایه ی دیوار به دیوار شما ترک است آیا حاضرید در همسایگی یک ترک ازدواج کنید؟،آیا حاضرید با یک فرد ترک همکار باشید؟، آیا حاضرید در محله ای اکثرا ترکند زندگی کنید؟،) گنجانده شده است.
در واکنش به پخش این پرشنامه، دانشجویان آزربایجانی با صدور بیانیه‌های اعتراض آمیز به تجمع در دانشگاه‌ها پرداختند.
در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۷۴؛ دانشجوی آزربایجانی در اعتراض به شوونیسم فارسی که در قامت صداوسیمای ایران، این تک واژه را به حقارت گرفته بود علم عصیان برافراشته و با حضور در دانشگاه ها و خیابان های آزربایجان تجلی ایده‌آلیسم وطن گردید.
جهت پاسداشت این نخستین حضور در قامت یک جنبش اجتماعی نوین ، ۱۹ اردیبهشت روز دانشجوی آزربایجان نام گرفت.
روزی که سر فصل و نقطه عطفی در تاریخ معاصر آزربایجان است و نتایج آن هر روز بیشتر و بیشتر هویدا میشود.
