ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: ۱۹ اردیبهشت ، روز اعتراض دانشجویان تورک آزربایجانی علیه پرسشنامه ی صدا و سیمای جمهوری اسلامی به نام “طرح فاصله اجتماعی” در سال ۱۳۷۴ است که تماما در تحقیر و توهین به آزربایجانی‌ها تنظیم شده بود.
در سال ۱۳۷۴ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران طی انتشار پرسشنامه‌ای سوالات نژادپرستانه‌ای درج کرده بود که موجی از اعتراضات را در بین مردم و بخصوص دانشجویان دانشگاه‌های تبریز و آزربایجان بوجود آورد.
در پرسشنامه منتشر شده توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران سوالات زیر مطرح شده بود:
اگر روزی قصد ازدواج داشته باشید، آیا حاضرید با یک فرد ترک ازدواج کنید؟چنانچه فرزند دختری داشته باشید و روزی بخواهد ازدواج کند، آیا حاضرید او را به یک مرد ترک بدهید؟برای شرکت در بعضی از مراسم خاص مثل عاشورا و تاسوعا آیا حاضرید در مجالس یا دسته جات ترکها شرکت کنید؟ اگر بخواهید خانه ای بگیرید و ببینید که همسایه دیوار به دیوار یا آپارتمان مجاور شما ترک هستند، آیا حاضرید در مراسم آنها شرکت کنید؟ آیا حاضرید با فردی ترک در اتاق همکار باشید؟آیا حاضرید در محله ای که اکثریت آنها ترک هستند، مسکن بگیرید؟آیا حاضرید با فردی ترک رفت و آمد داشته باشید، او را به خانه خود مهمان کنید و یا به خانه آنها بروید؟
چنانچه از سوالات پیداست روح نژادپرست و نفرت پراکنی قومی و ملی در آن هویداست و در پس آن محتوای نفرت، تمسخر، تحقیر و نژادپرستی را می‌توان به عینه دید.
در روز ۱۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۴ دانشجویان تورک دانشگاه‌های تهران، تبریز، اورمیه و دیگر شهرها در اعتراض به پرسشنامه نژادپرستانه صدا و سیما اعتراض می‌کنند؛ بطوریکه اگر با سرکوب شدید نیروهای امنیتی مواجه نمی‌شد دامنه اعتراضات به سطح شهر تبریز نیز کشیده می‌شد. در نهایت لاریجانی مسئول وقت صدا و سیما از محتوای پرسشنامه اظهار بی اطلاعی می‌کند و قول می‌دهد که با طرح کنندگان سوالات برخورد شود.
از آن پس روز ۱۹ اردیبهشت ماه برابر با هشتم ماه می به عنوان روز دانشجوی آزربایجان در تقویم ملی آزربایجان جنوبی ثبت گردیده و هر سال در چنین روزی به عنوان روز دانشجو گرامی داشته می‌شود.
