ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: براساس منابع تاریخی معتبر قرون وسطی نه تنها استان باصطلاح کردستان ایران، حتی کردستان عراق نیز در تا قرون اخیر بخشی از آذربایجان بوده است و نام های جغرافیای ترکی استان کردستان، کرمانشاه و کردستان عراق هم دلیلی محکم بر این مسئله می باشد. علاوه بر این امروزه هم ترکها در بخش بزرگی از استان باصطلاک کردستان در اراضی قدیمی خود زندگی می کنند.
ترکان در گستره جغرافیافی عظیمی از ایران سکونت داشته و در اکثر استان های کشور شاهد حضور پررنگ تیره ای از اقوام ترک میباشیم. به گونه ای که به جز معدود استان هایی چون سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و … در سایر استان های کشور اقوام تورک اعم از آزربایجانی، قشقایی، خلج، ترکمن و … سکونت داشته و این موضوع نیز بی‌شک به ریشه و تاریخ هزاران ساله ترکان در ایران باز میگردد چرا که لازمه وجود چنین گستره جغرافیایی عظیمی، داشتن پیشینه تاریخی هزاران ساله و تمدن و فرهنگی غنی و متعالی میباشد.
اما یکی از استان هایی که با وجود نام گمراه کننده آن، جمعیت قابل توجهی از ترکان آزربایجانی در برخی از شهرستان های آن سکونت داشته و از لحاظ تاریخی نیز، جزئی از جغرافیای به هم پیوسته سرزمین آزربایجان در این سوی آراز (ارس) میباشند، استان جعلی کردستان در جنوب استان آزربایجان غربی میباشد که با توجه به آمار و ارقام رسمی و غیر رسمی نزدیک به ۳۰% از جمعیت این استان را تورک های آزربایجانی تشکیل میدهند.
مناطق تورک نشین و بخشهای آزربایجانی در استان جعلی کردستان، اساسا در دشتهای گسترده منطقه شرقی و شمال شرقی آن، شامل بخش عمده دو شهرستان بیجار، قروه و بخشهای کوچکی از شمال شهرستانهای سقز و دیواندره میباشد(منطقه گروس). این نواحی از دیرباز تورک نشین، ادامه و بخشی از ناحیه پیوسته ترک نشین شمال غرب کشور و جزئی از سرزمین تاریخی آزربایجان میباشند که در اثر بازی با تقسیمات اداری توسط مرزهای استانی، از مناطق مجاور تورک نشین در استانهای همسایه آزربایجانی (آزربایجان غربی، زنجان و همدان) جدا شده و در داخل استان جدید التاسیس جعلی کردستان قرار داده شده اند.
امروزه اقلا یک چهارم تا یک سوم اراضی استان جعلی کردستان را نواحی ترک نشین و آذربایجانی مذکور تشکیل میدهد. اکثریت مطلق شهرستان بیجار تورک نشین و از دیرباز متعلق به آزربایجان تاریخی است. شهرستان قروه نیز با جدا کردن دهها مرکز جمعیتی آزربایجان تاریخی و الحاق آن به استان جعلی کردستان بوجود آمده است.
در استان جعلی کردستان علاوه بر مناطق فعلا تورک نشین و آزربایجانی مذکور، دو گروه دیگر مراکز جمعیتی ترک نیز وجود دارند:
الف- مراکزی که به صورت جزایر منفرد زبانی و پراکنده تورک نشین، در دریایی از همتبارهای کرد و لر و لک قرار دارند. اینگونه جزایر زبانی تورکی علاوه بر سه شهرستان فوق، در دیگر شهرستانهای کردستان نیز یافت میشوند.
ب- مناطق سابقا تورک نشین که به مروز زمان و با مهاجرت کردها و خروج ترکان بومی به دیگر مناطق، و گسترش ناحیه کردنشین و نیز تغییر زبان اهالی از تورکی به کردی به صورت کردنشین در آمده و به طور تقریبی قسمت شرقی خط سقز -دیواندره-سنندج را شامل است. امروزه اسامی تورکی جغرافیائی باقیمانده در استان جعلی کردستان که نزدیک به ٨٠- ٩٠ در صد اسامی جغرافیائی این استان را شامل میشود، تنها یادگار حضور خلق تورک در این مناطق آزربایجانی سابقا تورک نشین است.
نگاهی بر تاریخ و احوالات منطقه گروس:
منطقه گروس در ۱۳۲۵ شمسی همزمان با شکست « فرقه دموکرات آزربایجان » و تشدید فشارهای حکومت منفور پهلوی به مردم آزربایجان، از استان چهارم « آزربایجان غربی» منفک گردیده و به استان همدان واگذار گردید و نهایتاْ در ۱۳۳۷ با تشکیل استان جعلی کردستان، گروس به این استان ضمیمه شد و این در حالیست که با بررسی تاریخی مشخص میگردد که این منطقه همواره جزو منطقه تاریخی آزربایجان بوده است.
