Cümə axşamı , Mart 28 2024
azfa

Tibetə adını verən Türklər

GADTB: Tsepan Wangchuck Deden Shakabpa‘nın ərəb mənbələrindən istinad etdiyi kimi, ərəb yazıçılarının Tibeti ‘Tüpüt’ və ya ‘Tüpüt Kağan’, yəni ‘Tüpüt Xaqanlığı’ adlandırdıqlarını görürük.

Bartolda görə bu sözlər Türklərin Orxon Yazılarında da görülür.Elliot Sperlingə görə, ‘Tibet’ sözü Türk dilində ‘Tüpüt’ olaraq tapılmışdır və bu söz Türklər vasitəsi ilə Ərəblərə və Farslara ötürülmüşdür.

Andreas Gruschke ‘Tibet’ in Türk dilində ‘Tübüt’ olaraq oxunduğunu söylədi.

Tuğrul Korükek isə “Tüpütler” adlı bir Türk xalqının olduğunu və bu insanların bugün bilinən Tibetlilər olduğunu söyləyir.Korükek, Tangut Türklərinin Tibetli olduğunu və bu insanların Kansuda bir dövlət qurduqlarını bildirir.

Tibet sözünün kökündə türkcəyə yalnız bənzərlikdə deyil, mənada da rast gəlirik. Mustafa Sarıca’nın aşağıdakı sətirlərində ən vacib məqama rast gəlirik: “Bu gün Tibet olaraq bilinən bölgə Orxon kitabələrində Tüpüt olaraq adlandırılır. Bölgədəki türklərin coğrafi quruluşuna görə dünyanın damı kimi xarakterizə olunan bu dağ və uca ölkəni ‘Tüpüt’ adlandırması çox uyğundur və bu gün bütün dünya dilləri bunu istifadə edir. Əsrlər boyu türk mənşəli ad. Bu sözə ilk olaraq Orxon Yazılarında rast gəlirik. Bir bölgə və ölkənin adı olan ‘Tüpüt’, bu gün istifadə etdiyimiz Tibet nomenklaturasının vəziyyətini əks etdirir. ” Divan-ı Lügat-ıt Türkdə ‘Töpü’ ‘bir dağ zirvəsi’ olaraq verilir. Bəzi türk ləhcələrində ‘Tibet’ adından qaynaqlanan sözlərə belə rast gəlinir:

Türkmen Türkçesi’nde ‘Depe‘, çoğulu ‘Depet (Tepet)‘,

Kazak Türkçesi’nde ise ‘Töbe‘, çoğulu ‘Töbet‘,

Başkurt Tatar Türkçesi’nde ‘Tüba’, çoğulu ‘Tübat‘,

Uygur Türkçesi’nde ‘Töpa‘, çoğulu ‘Töpat‘,

Kırgız Türkçesi’nde ‘Döbö‘, çoğulu ‘Döböt (Töböt)‘

Həmçinin yoxlayın

Qərbi Azərbaycan İcması İrəvanı Fransanın oyunlarına getməməyə səslədi

GADTB: Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan hökumətini və ictimaiyyətini tarixdən dərs çıxararaq, Fransanın oyunlarına getməməyə çağırıb. …

Güney Azərbaycanda molla rejimin insan haqlarının pozmasına dair illik hesabat yayıldı

GADTB-nin Mətbuat Mərkəzinə daxil lan məlumata görə, azərbaycanlı fəallar və Abbas Lisani adına açılmış sosial …