ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: پادشاهی ستاره‌شناس، ریاضی‌دان و اهل علم بود. او از عجایب تاریخ بشر است که در عین پادشاه بودن، کتابش به نام زیج الغ‌بیگ دقیق‌ترین تقویم اسلامی است.
الُغ‌بیگ، از عجایب تاریخ بشر
اینکه از پادشاهی مدبر و باهوش چون امیر تیمور نوه‌ای چون اُلُغ بیگ به دنیا بیاید چیزی عجیب نیست. امیر تیمور صاحب پسری به نام شاهرخ شد که یک مکتب هنری پدید آورد (مکتب مینیاتور هرات)، یک شاهکار معماری ساخت (مسجد گوهرشاد که به نام همسرش)، یک هنرمند بزرگ را کشف کرد (عبدالقادر مراغه‌ای استاد موسیقی) و شاهرخ صاحب یک فرزند دانشمند شد به نام الغ‌بیگ که جزو عجایب و نوادر تاریخ شد. شاهرخ میرزا و گوهرشاد خاتون، همه آن کارها را کرده و در عین‌حال پسری را بزرگ کرده‌اند که الان اسمش روی یک حفره در ماه است، آن هم به پاس خدمات علمی متعددی که این پسر انجام داد و پیشرفت‌هایی که در دانش نجوم به دست آورد.
میرزا محمد طارق بن شاهرخ یا میرزا محمد تَراغای بن شاهرخ مشهور به‌نام «اُلُغ‌بیگ» در تاریخ ۷۷۲ هجری خورشیدی (۱۳۹۳ میلادی) در سلطانیه در آذربایجان جنوبی به دنیا آمد. وی فرزند شاهرخ و نوه امیر تیمور بود. او پادشاهی ستاره‌شناس، ریاضی‌دان و اهل علم و ادب بود. او از عجایب تاریخ بشر است که در عین اینکه پادشاه بوده، کتابش به نام زیج الغ بیگ دقیق‌ترین تقویم اسلامی است.
مادرش گوهرشاد آغا از شاهزادگان ترک بود که بناهایی چون مسجد گوهرشاد را در مشهد ساخت و پدرش شاهرخ، در تحکیم حکومت تیموری و رشد هنر در آن دوران و شکل گرفتن مکتب هرات بسیار مؤثر بود.
به تشویق پدر، الغ‌بیگ از همان کودکی مشغول یادگیری هنر و از جمله خوشنویسی شد. اما او هیچ وقت مثل برادرش بایسنقر در این هنر شهرتی به هم نزد.
شاهرخ در ۸۱۱ به ماوراءالنهر لشکر کشید، خدایداد حاکم آنجا را کشت و حکومت سمرقند را به اُلُغ‌بیگ داد. الغ بیگ، بیشتر اوقات در سمرقند بود و به عنوان مهمان به دربار پدر دعوت می‌شد و در امور سلطنت دخالتی نداشت.
الغ‌بیگ، مثل خوشنویسی به مملکت‌داری هم علاقه‌ای نداشت. او در سمرقند مدرسه‌ای برای آموزش علوم و فنون تأسیس کرد و بهترین استادان را در آنجا به‌کار تدریس گمارد. رصدخانه عظیم و مجهزی ساخت که بنا به عقیده کارشناسان، یکی از بهترین رصدخانه‌های جهان اسلام بوده است. داخل این رصدخانه خود الغ‌بیگ همراه با دانشمندان بزرگ آن زمان مانند غیاث‌الدین جمشید کاشانی مشغول رصد و تحقیقات علمی شد و با همکاری آنها زیجی را که شامل دقیق‌ترین جداول ستاره‌شناختی و مثلثاتی آن عصر بود پدید آورد که به زیج سلطانی معروف است. زیج به کتاب‌هایی گفته می‌شود که موقعیت اجرام آسمانی را در آن درج می‌کردند. این کتاب‌ها شامل اطلاعاتی در مورد زمان طلوع و غروب خورشید، ماه و سیارات و ستاره‌های مشهور در روزهای مختلف سال و برای یک محل خاص بوده است که در قالب جدول‌هایی تنظیم می‌شد.
کارنامه علمی الغ‌بیگ
الغ بیگ با اینکه یک سیاستمدار بود؛ اما فقط یک پنجم از اوقات خود را صرف امور دولتی می‌کرد و بقیه را در تحقیقات علمی و مطالعات علمی و تاریخی می‌گذراند. الغ‌بیگ در ریاضیات مهارت داشت. محاسباتی برای به دست آوردن سینوس زاویه انجام داده و موفق شده است که سینوس یک درجه را با دقت یک بر ۱۰۱۲ حساب کند. معمولا الغ‌بیگ را یکی از ریاضی‌دانان برجسته قرون وسطی و دانشمندان علم نجوم به حساب می‌آورند.
به جز یادداشت‌های شخصی، الغ‌بیگ در سمرقند یک مدرسه ساخت که در آن ریاضیات تدریس می‌شد و ۶۰ دانشمند را که بیشترشان متخصص در علوم ریاضی بودند برای تدریس در آن دعوت کرد. وجود این دانشمندان، به الغ‌بیگ این امکان را هم داد تا یک رصدخانه در سمرقند بسازد. ساخت رصدخانه در ۸۲۳ شروع شد. پنج سال به طول انجامید و در ۸۴۱ رصد اجرام آسمانی در آن انجام شد. این رصدخانه، دومین رصدخانه بزرگ تاریخ ممالک محروسه (بعد از رصدخانه مراغه که توسط خواجه نصیرالدین طوسی بنیان گذاشته شده بود) است.
الغ بیگ، پس از دو سال درگیری با پسرش عبداللطیف، عاقبت در ۸۲۸ خورشیدی (۱۴۴۹ میلادی به دست او کشته شد.
