ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: با یکی از دوستان صحبت می کردم گفت در کانادا دادگاه عالی این کشور حکم داده که نام یک شهر معروف و بزرگ کانادا را به نام اصلی و بومی آن تغییر دهند، می گفت رهبران جنبش حقوق بومیان کانادا مسئله را به شکل حقوقی به دادگاه کشانده اند و دادگاه هم شکوائیه آنها را پذیرفته است. البته این اولین بار نیست که در کانادا چنین اتفاقی می افتد و دولت کانادا چندین و چندبار از مردمان این کشور به خاطر ظلم و ستم هایی که به آنها شده معذرت خواهی کرده است و با شکل گیری جنبش حقوق بومیان در کانادا، دولت این کشور مجبور شده تا بسیاری از مطالبات برحق و قانونی مردمان بومی این کشور را قبول کند. جنبش حقوق بومیان علاوه بر کانادا در کشورهایی مثل آمریکا، استرالیا، نیوزلند و مالزی هم به شدت در مورد دفاع از مردمان بومی این ممالک فعال است و به موفقیت های زیادی هم دست یافته اند. یکی از مشهورترین جنبش های شکل گرفته در کانادا جنبش “دیگر دست روی دست نمی گذاریم” (Idle No More) است که در سال2012 توسط سه زن از ملل نخستین (first nation) کانادا و یک زن غیربومی در اینترنت شکل گرفت. جنبش های حقوق بومیان در کشورهای مختلف اهدافی نظیر بازسازی استقلال بومیان، عذرخواهی دولت های حاکم به خاطر جنایات انجام گرفته در حق بومیان و ادعای غرامت، بازپس گیری اراضی تاریخی و تغییر نام آنها به نام اولیه و بومی خود، حفاظت از محیط زیست و اتخاذ سیاست های تبعیض مثبت در جهت ارتقای سطح زندگی و آموزش بومیان را مطرح می کنند. در این میان یکی از مهم ترین تلاش های آنها در جهت تغییر نام اماکن جغرافیایی به نام های اولیه و بومی آن است که اگرچه شاید در نگاه اول یک خواسته فانتزی و غیرضروری به نظر برسد، اما مردمان بومی و ملل نخستین آن را گامی جهت حفظ و حراست از هویت تاریخی و فرهنگی خود و تصحیح تاریخ کشور براساس حضورو نقش بومیان می دانند و از طرف دیگر اعتقاد دارند تغییر اسامی بومی اولین گام دولت های مهاجران سفیدپوست در جهت تحریف تاریخ و سرکوب هویت و فرهنگ مردمان بومی بوده است.
در ایران هم این روند فارسی سازی اسامی اماکن جغرافیایی و تاریخی به خصوص در آذربایجان و خوزستان از دوره رضاشاه پهلوی شروع شد و حتی تاکنون هم ادامه دارد، در این دو استان و شاید بسیاری از مناطق ترک نشین و عرب نشین اسامی تاریخی و بومی به اسامی فارسی تغییر پیدا کردند تا تاریخ سازان ایران جدید عناصر ترکی و عربی را عناصر وارداتی و بیگانه قلمداد کنند شاید این مسئله در نگاه اول چندان مهم به نظر نرسد و خیلی از افراد بگویند که این یک اسم است حالا چه فرقی می کند اما وقتی آن را در متن این پروسه تاریخ سازی مبتنی بر انکار و حذف بگذاریم خیلی از واقعیت های پنهان این قضیه روشن خواهد شد. این که در پیشرفته ترین و توسعه یافته ترین ممالک جهان چنین جنبش هایی برای احیاء حقوق مردمان بومی و ملل نخستین شکل می گیرد، نشان از اهمیت این مسئله دارد. مسئله اساسا بر سر این نیست که چه کسی برای اولین بار پا به این سرزمین گذاشته و حق تملک بر آن را دارد، نه مسئله این است که با این تغییر اسامی یک جمعیت مورد انکار قرار می گیرد، حذف می شود و تحت ستم قرار می گیرد. گره اساسی این قضیه روی همین مسئله انکار و سرکوب است، انکار هویت، فرهنگ و زبان. یکی از شعارهای معروف جنبش بومیان این است شاید این اسامی بومی برای تو نامانوس و بی معنا باشد، اما برای ما جهانی پر از معنا و خاطره است، تو حق نداری آن را من دریغ کنی. حالا می خواهد این نام در تبریز باشد، یا در اورمیه، یا در اهواز و یا در اردبیل!
هیئت تحریریه”انجمن آذربایجان”
