ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: برخلاف آنچه که امروزه شایع شده مادها نه یک قبیله منفرد بودند که در آذربایجان ساکن شده اند و نه به رغم عقیده شایع دایر بر این که منابع مربوط به تاریخ ماد فوق‌العاده ناچیز است ، منابع آشوری از قرن نهم تا هفتم ق.م نه تنها برای احیای تاریخ آذربایجان کافی است بلکه جزئیات مهمی از آن دوران را نیز روشن می سازد. ( دیاکونوف، تاریخ ماد، ص۱۳۹)
با تغییر و تحولات در اوضاع سیاسی آنروزگار آذربایجان، هفت قبیله آذربایجان باستان که قبلاً جزو اتحادیه ماننا و اورارتو و ساکایی بودند اتحادیه ای تشکیل دادند که بعدها یونانیان باستان آنها را مید یا آنچه ما ماد می دانیم نامیدند.این قبایل را هرودوت چنین نام می برد:
۱ – بوآسای Bousai 2 – پارئلاکئنوی Parela Kenoi 3 – آستروخات Stroukhotes 4 – مغ Magai 5 – بودیو Boudioi 6 – آریزانتو Ariazantoi 7 – ماد Mid
امروزه معانی تمام هفت قبیله ماد در زبان ترکی اشتقاق یابی شده است.( برای اطلاع بیشتر، ر.ج، ایران تورکلرینین اسکی تاریخی، دکتر ذهتابی)
مغ نام قبیله ای بود که در عین حال مقام روحانی داشتند ( دیاکونوف، تاریخ ماد، ص۴۸۰ )که بعد از توسعه نفوذ زرتشتی آلزاماً به آن دین گرویده تبلیغ و اصلاح تعالیم آن را در اعصار خود گرفته و به تدریج موفق به تشکیل طبقه روحانی متنفذ شده و کار انحصار طلبیشان به جایی رسید که واژه مغ با موبه زرتشتی مترادف گردید(رئیس نیا، رحیم، آذربایجان در سیر تاریخ ایران ، ص۷۷۸). عموم مردمان مغان مقدس را احترام می کردند ، امور عامه خلق بر طبق نصایح و موافق صلاحدید مغان ترتیب و تمثیت می گرفت و مخصوصاً در دعاوی اشخاص دقت می کردند و با نهایت مواظبت ، جریان وقایع را مد نظر گرفته فتوی می دادند و ظاهراً هیچ چیزی را مردمان درست و قانونی نمی دانستند مگر آنکه به تصدیق مغی رسیده باشد و عمده ترین اموری که مغان به آنها می پرداختند غیر از اجرای مراسم دینی عبارت بود از قضاوت و ثبت ولادت افراد ، اخترشناسی و پیشگویی و تعبیر خواب و وعظ ، ام.ری از این قبیل و عشریه و صدقات و جرایم دینی و نیز املاک. شامان ها یا قام ها که به نامهای مختلف اوزان ، باخشی/باخسی/باقسی/بخشی آمده کاری جز کارهای فوق انجام نمی دادند.
مطالعه نامهای شهرها و ولایات ماد نشان می دهد که آنان آریایی نیستند(بارتولد، جغرافیای تاریخ ایران باستان، ص۱۴۵).
