ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: در حدود 140 سال پیش، شیخ عبیدالله رهبر طریقت نقشبندیه، با مشاهده خیل انبوه مریدان خویش و با اتکاء به مواردی که باید آنها را اشتباهات محاسباتی وی نامید، سودای تشکیل حکومت را در سر پروراند و اقدام به اشغال شهرهایی از آذربایجان نمود! اهم اشتباهات وی را می‌توان چنین خلاصه کرد:
1- شیخ عبیدالله با مشاهده حمایت‌های آشکار و نهان قدرت‌های جهانی و بالأخص بریتانیا و روسیه از آسوریان و ارامنه گمان می‌کرد که در صورت آغاز نبرد با سلسله قاجار و عثمانی، می‌تواند از حمایت‌های آنها برخوردار شود! غافل از اینکه کشورهای مزبور، دشمنی‌های کوردها با آسوریان و ارامنه را مانع تحقق اهدافشان در خاک عثمانی می‌دانستند و به همین خاطر، هیچگونه حمایت جدی از آنها به عمل نیاوردند.
2- شیخ عبیدالله گمان می‌کرد با شروع نبرد با سلسله قاجار می‌تواند از حمایت عباس‌میرزا ملک‌آرا، فرزند محمد‌شاه و برادر ناتنی ناصرالدین‌شاه که مادرش دختر یکی از مریدان طریقت نقشبندیه بود، برخوردار شود و حتی با ارسال نامه‌ای به وی اظهار داشت که در صورت همراهی نامبرده، وی را به جای ناصرالدین‌شاه بر تخت سلطنت خواهد نشاند! غافل از اینکه عباس‌میرزا عین نامه وی را تقدیم برادرش ناصرالدین‌شاه خواهد نمود!
3- شیخ عبیدالله که از اختلافات طریقتی و مذهبی در مناطق کوردنشین آگاه بود، به جای آغاز شورش از مناطق کوردنشین، از همان ابتدا به اشغال شهرهای آذربایجان پرداخت و چون، بنا به دلایلی، شهر ساووج‌بولاق (مهاباد) بدون هیچ مقاومتی تسلیم وی شده بود، در شرایطی که به آسانی می‌توانست شهر اورمیه را اشغال نماید با ارسال نامه‌ای به بزرگان آن شهر خواستار تسلیم شهر شد و با مهلت دو روزه به آنها موافقت کرد. درواقع، شیخ می‌خواست وانمود نماید که هدفش مبارزه با حکومت مرکزی است و به دنبال کشتار اهالی محلی نیست. غافل از اینکه اخبار مقاومت جانانه مردم قوشاچای (میاندوآب) و جنایات نیروهای شیخ در آن شهر به گوش مردم اورمیه و بناب، که در جبهه‌ای دیگر مورد تهدید قرار گرفته‌بود، رسیده بود و ساکنین این دو شهر تصمیم به مقاومت همه‌جانبه گرفته بودند!
4- شیخ عبیدالله شورش خود را در شرایطی آغاز کرده‌بود که حکومت مرکزی درگیر جنگ با تورکمن‌ها بود و او گمان می‌کرد که ناصرالدین‌شاه توان لازم برای مقابله با وی را نخواهد داشت. کما اینکه علت سقوط برخی از شهرهای آذربایجان غربی، اعزام اکثریت جنگاوران این شهرها به جبهه جنگ با تورکمن‌ها بود. لکن، تدابیر ناصرالدین شاه نقشه‌های وی را نقش بر آب کرد! به این ترتیب که با دستور خاقان قاجار، تیمورخان سرتیپ مشهور به سردار ماکو با اردوی خود در اسرع وقت به سمت اورمیه شتافت و در جبهه دوم هم نیروهای اعزامی از تبریز به سمت بناب-مراغه طومار شورشیان را درهم پیچیدند. البته، در این میان نباید از نقش دستگاه دیپلماسی فعال قاجار در تماس با روس‌ها، عثمانی‌ها و بریتانیایی‌ها و جلب حمایت و همکاری آن کشورها در ختم این غائله غافل شد.
