یکشنبه , آوریل 20 2025
azfa
تازه ها

سند رسمیت ترکی در دوران صفوی: فرمان ترکى شاه اسماعيل صفوى خطاب به موسى‌بيگ تورقوت‌اوغلو

گادتب: در آرشيو موزه‌ى توپ‌قاپى سارايى استانبول، فرمانى (بويروق) به زبان تورکى صادره از سوى شاه اسماعيل (1502- 1524) موسس دولت تورکى صفوى نگهدارى مى‌شود. اين فرمان کوتاه از جهات بسيار (تاريخ‌هاى عثمانى، صفوى ، مذهب علوى قزلباشى، طوائف تورک، زبان تورکى، روابط آزربايجان-تورکيه،…) داراى اهميت است.

اين فرمان در تاريخ 1513 يک ماه پس از به تخت نشستن سلطان سليم عثمانى صادر شده است. در آن دوره شاه_اسماعيل به عنوان مراد (مرشد کامل) و رهبر سياسى عمده‌ى طوائف تورک آسياى صغير-  خاورميانه – قفقاز، در صدد متحد کردن طوائف تورکمان جنوب و مرکز آناتولى وابسته به خود بر عليه سلطان سليم عثمانى بود

فرمان شاه اسماعيل به لحاظ تاريخ زبان تورکى نيز داراى اهميت است و به موقعيت ويژه‌ى زبان تورکى نزد شاه اسماعيل، طوائف بنيانگزار دولت تورکى صفوى، و کاربرد اين زبان در روابط و مراسلات داخلى قزلباشان تورک و صدور فرامين و دستورالعملهاى رسمى آنها اشاره مى‌کند.

“بسم اللهِ الرّحمنِ الرّحيم

يا على، الحکم لله

ابوالمظفّر اسماعيل باهادير

اميرِ اعظمِ اکرم، موسا تورقوت‌اوغلو عنايت و شفقتيميزه اميدوار اولاندان سونرا، شؤيله بيلسين:

کيم، افتخار الاعاظم و الاعيان احمدآغا قارامانلى[نى] اول طرفه گؤنده‌رديک و اول يئرين اختيارليغينى کندينه شفقت ائتديک. گره‌ک کيم، مشاراليهسؤزونده‌ن و مصلحتينده‌ن چيخماسين و متابعت و يارديم اونا قيلسين. کيم، انشاءالله تعالىٰ هر نه کيم آنين مرادى و ايسته‌يى اولسا، حاصلدير. گونده‌ن گونه نه ايش واقع بولسا، احمدآغا اِنعامى ايله درگاهِ معلّاميزا بيلديرسينله‌ر. کيم، هر نوع بويروغوموز اولسا عمل ائتسين، گؤنلونو خوش توتوپ مرحمتيميزه اميدوار اولسون.

تحريراً فى ٧ ربيع الاوّل، سنه ٩١٨ [٢٣ مى ١٥١٢]

ختم”

اصل اين نامه در آرشيو موزه توپ‌قاپي سارايي نگهداري مي‌شود. Topkapı Sarayı Arşivi (TSA), Nr. E 5460

سؤزوموز

 

دوباره امتحان کنید

۳۱ فروردین سالگرد فاجعه سولدوز؛ حمله کُردهای مهاجر با بیست‌هزار نیروی مسلح به سولدوز

گادتب: در سال ۱۳۵۸ زمانی که خمینی تازه به حکومت رسیده بود و حکومت مرکزی …

بیش از ۲۸۰ کارگر در کارخانه فولاد سیادن ابهر بدون حقوق، بیمه و تجهیزات ایمنی کار می‌کنند

گادتب:  بیش از ۲۸۰ کارگر شاغل در کارخانه فولاد سیادن ابهر، واقع در استان زنجان، …

دیدگاهتان را بنویسید