جمعه , آوریل 19 2024
azfa

سند رسمیت ترکی در دوران صفوی: فرمان ترکى شاه اسماعيل صفوى خطاب به موسى‌بيگ تورقوت‌اوغلو

گادتب: در آرشيو موزه‌ى توپ‌قاپى سارايى استانبول، فرمانى (بويروق) به زبان تورکى صادره از سوى شاه اسماعيل (1502- 1524) موسس دولت تورکى صفوى نگهدارى مى‌شود. اين فرمان کوتاه از جهات بسيار (تاريخ‌هاى عثمانى، صفوى ، مذهب علوى قزلباشى، طوائف تورک، زبان تورکى، روابط آزربايجان-تورکيه،…) داراى اهميت است.

اين فرمان در تاريخ 1513 يک ماه پس از به تخت نشستن سلطان سليم عثمانى صادر شده است. در آن دوره شاه_اسماعيل به عنوان مراد (مرشد کامل) و رهبر سياسى عمده‌ى طوائف تورک آسياى صغير-  خاورميانه – قفقاز، در صدد متحد کردن طوائف تورکمان جنوب و مرکز آناتولى وابسته به خود بر عليه سلطان سليم عثمانى بود

فرمان شاه اسماعيل به لحاظ تاريخ زبان تورکى نيز داراى اهميت است و به موقعيت ويژه‌ى زبان تورکى نزد شاه اسماعيل، طوائف بنيانگزار دولت تورکى صفوى، و کاربرد اين زبان در روابط و مراسلات داخلى قزلباشان تورک و صدور فرامين و دستورالعملهاى رسمى آنها اشاره مى‌کند.

“بسم اللهِ الرّحمنِ الرّحيم

يا على، الحکم لله

ابوالمظفّر اسماعيل باهادير

اميرِ اعظمِ اکرم، موسا تورقوت‌اوغلو عنايت و شفقتيميزه اميدوار اولاندان سونرا، شؤيله بيلسين:

کيم، افتخار الاعاظم و الاعيان احمدآغا قارامانلى[نى] اول طرفه گؤنده‌رديک و اول يئرين اختيارليغينى کندينه شفقت ائتديک. گره‌ک کيم، مشاراليهسؤزونده‌ن و مصلحتينده‌ن چيخماسين و متابعت و يارديم اونا قيلسين. کيم، انشاءالله تعالىٰ هر نه کيم آنين مرادى و ايسته‌يى اولسا، حاصلدير. گونده‌ن گونه نه ايش واقع بولسا، احمدآغا اِنعامى ايله درگاهِ معلّاميزا بيلديرسينله‌ر. کيم، هر نوع بويروغوموز اولسا عمل ائتسين، گؤنلونو خوش توتوپ مرحمتيميزه اميدوار اولسون.

تحريراً فى ٧ ربيع الاوّل، سنه ٩١٨ [٢٣ مى ١٥١٢]

ختم”

اصل اين نامه در آرشيو موزه توپ‌قاپي سارايي نگهداري مي‌شود. Topkapı Sarayı Arşivi (TSA), Nr. E 5460

سؤزوموز

 

دوباره امتحان کنید

سرمایه‌گذاری 12.5 میلیون دلاری در شرکت دفاعی هوش مصنوعی بومی ترکیه

گادتب: شرکت سیستم‌های دفاعی هوش مصنوعی بومی ترکیه سرمایه‌گذاری با ارزش 12.5 میلیون دلاری دریافت …

آزادی موقت خسرو بهادری قشقایی از زندان عادل آباد شیراز با تودیع وثیقه

گادتب: روز پنجشنبه سی ام فروردین ماه، خسرو بهادری قشقایی، دانشجوی دانشگاه شیراز با تودیع …

دیدگاهتان را بنویسید