ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: حاجی فیروز؛ برده ی اخته ای که از اواخر دوره قاجاریان نمادِ نوروزِ پان ایرانیست ها شده است.
در آخرین پژوهش‌هایی که تحت‌عنوان «بررسی باستان‌شناختی نظام برده‌داری در دوره متاخر اسلامی» انجام شده است، اسنادی به دست آمده که به ریشه ” حاجی فیروز ” در دوره قاجار و با اصلیت زنگباری تاکید می‌کند؛
طبق این اسناد، فیروز شخصیتی حقیقی و برده‌ای اخته بوده که به وسیله یکی از حجاج در دوره قاجاریه از مکه به ایران آمده و به آن سبب حاجی فیروز خوانده می‌شده که پس از سال‌ها زندگی و بندگی در ایران در سنین بالا بنا به دلایلی، ارباب خود را از دست داده و چون شغل و حرفه‌ای نداشته و سرمایه‌ای در طول بردگی خود جمع نکرده بود، در کوچه پس‌کوچه‌های تهران ساکن شده و به ناچار به خاطر بی‌مویی صورت و سیاهی چهره و نداشتن بعضی صفات مردانه با نوعی خفت و تحقیر بین عوام به دریوزگی برای امرار معاش پرداخته و متاسفانه از آن زمان به بعد نماد فرا رسیدن نوروز در ایران شده است(مرکز اسناد وزارت امور خارجه، سری اسناد QH1 و GH1، دوره قاجار)
