ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: آذربایجان در اوایل قرن هفتم میلادی از سه طرف تحت فشار سیاسی دول بزرگ بود.از شمال دولت بزرگ ترکان خزر، از غرب دولت بیزانس و از جنوب هم دولت ساسانی. با این حال این دولت ساسانی بود که توانسته بود آذربایجان را اشغال کرده و فرمانروایان آنرا که از خاندان تُرکان اشکانی بود به تبعیت وادارد( نقش برجسته خان تختی سلماس گویای این واقعه است).
اشغالگران ساسانی پس از تصرف و اشغال آذربایجان، زرتشت را دین غالب و رسمی اعلام کرده و یکی از آتشکده های رسمی خود را به عنوان نهاد دولت ساسانی در تخت سلیمان- تکاب[ تیکان تپه ] آذربایجان ایجاد کردند. این نهاد نشان تسلط خاندان ساسانی از نظر دینی و سیاسی بر آذربایجان محسوب می شد. کما اینکه رومی ها با حملات به آذربایجان در سال ۶۲۴ میلادی این آتشکده را به علت نماد دولتی بودن ویران کردند تا حاکمیت ساسانیان بر آذربایجان را زیر سوال برند.
زندگی پیامبر اسلام در زمان خسرو پرویزی بود که فساد مالی- عقیدتی موبدان و ساسانیان سبب رویگردانی مردم از زرتشتیزم که دین حاکمیتی ساسانی بود گردید. تمام محققین معتقدند اگر اسلام نمی آمد تمام منطقه به مسیحیت می گرایید. با پیشروی اعراب به مناطق تحت تسلط ساسانیان در دجله و فرات و تصرف تیسفون پایتخت ساسانی و شکست قوای نظامی ساسانی خسته از جنگ با رومی ها در برابر اعراب در جنگ نهاوند که فتح الفتوحش خوانند، قوای عرب مسلمان آماده تصرف آذربایجان شدند.
همدان چهار راهی بود به سوی آذربایجان و ری و اصفهان. اعراب پس از تصرف قزوین و زنجان و ابهر به اردبیل پایتخت آذربایجان حمله کرده و رستم فرمانروای آذربایجان پس از چند جنگ قبول جزیه کرده و آذربایجان به تصرف اعراب درآمد.خراج اردبیل در اوایل خلافت اسلامی به کوفه واریز می گردید. تصرف غرب آذربایجان هم از طرف موصل انجامید و عتبه ابن فرقد اورمیه، خوی و سلماس را متصرف و خراج آن به حساب موصل ثبت شد.
پیشرفت اعراب از شمال آذربایجان بخاطر مقاومت ترکان خزر و غرب آذربایجان بخاطر مقاومت بیزانسی ها متوقف گردید. در تاریخ طبری جنگهای اعراب با ترکان خزر به تفصیل ذکر شده است. ذکر این نکته هم لازم است که معاویه علاقمند به تاریخ بوده و به نقل از وی در کتب کلاسیک از #آذربایجان به عنوان #سرزمین_ترکان یاد شده است.
