ابراهیم رشیدی (ساوالان): ساوالان

گادتب: رشته کوه‌های ساوالان منطقه‌ای به وسعت 3500 کیلومترمربع است که در حد واسط قاراداغ، سراب، اردبیل و مشکین واقع شده و سی قله بالای سه‌هزار متر را در خود جا داده که هرکدام از آنها رویشگاه گیاهان منحصر بفردی می‌باشد که می‌توانستند با سرمایه‌گذاری مناسب منبع ثروت بی‌پایانی باشند. رودهای بسیاری از این کوه‌ها سرازیر می‌شوند و تنوع حیوانی آنها نیز در خور توجه است. قله‌های سولتان، هرم و کسرا با ارتفاع 4800 متر بلندترین قله‌های این رشته کوه است و قلل اوغلان‌داغی، آیغار، بابامقصود، بوزداغی، تیریک‌داغی، جَنَوارداغی، جوت‌باجی داغلاری، چال‌داغ، هازارداغی، زاغالان، شاتیرگونبذی، توووزداغی، قاشقاداغ، قارابورون، قوشاایینه، قوملوداغ، قیزیل‌بره، قیزیل‌داغ، کول‌بره، کهلیک‌داغی، گونلوداغ، گؤی‌داغ، یارپاق‌داغ از جمله قله‌های بالای سه‌هزار متر این مجموعه است.

نزدیک بیست سال است که موضوع ثبت جهانی این کوه در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های مسئولان استانی خصوصا مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل به کرات شنیده می‌شود. گاهی از تشکیل کارگروه‌های تخصصی و همایش علمی برای بررسی ظرفیت‌های این کوه سخن گفته‌اند و گاهی با دادن مژده اعلام کرده‌اند که از نظر کارشناسان نیز این کوه ظرفیت‌های بسیاری برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو دارد. حتی گاهی از تعامل دو استان اردبیل و آذربایجانشرقی برای این مهم سخن گفته‌اند ولی نه تنها هیچ کاری صورت نگرفته بلکه تخریب مناظر طیبعی این کوه که با نام ساخت کمربند طلایی صورت می‌گیرد همه امیدها برای این کار را نقش بر آب خواهد کرد.

سالها پیش یک بهره‌بردار خصوصی با اخذ مجوز از سازمان صنایع و معادن استان اصفهان، عملیات استخراج و برداشت سنگ‌های بازالتی کوه سیاه شهرستان ورزنه را آغاز کرده بود که با اعتراض فعالان محیط زیست و مردم ورزنه مواجه شد. معترضان می‌گفتند که این معدن‌کاوی چشم‌انداز تالاب گاوخونی را خدشه‌دار خواهد کرد. مسئولان محیط زیست استان و برخی نمایندگان اصفهان از دیدگاه معترضان حمایت کردند و سازمان صنایع و معادن استان مجوز بهره‌برداری از آن کوه را باطل کرد، ولی حالا که تخریب چشم‌انداز ساوالان با وسعت و شدت بیشتری در جریان است نه مسئولان شهرستانی و استانی و نمایندگان کاری در جهت حفظ این منبع طبیعی انجام نمی‌دهند.

ابراهیم رشیدی (ساوالان)