گادتب: دوازده دی روز درگذشت سلطان مظفرالدینشاه قاجار است. نام این سلطان با دو اقدام در تاریخ ایران و آذربایجان گره خورده است.
اقدام اول صدور فرمان مشروطه توسط ایشان بود. مشروطه به معنی مشروط و محدود کردن قدرت حاکمان در چارچوب قانون است که این نهضت در ایران به دلیل همدلی خود شاه با آن در کمترین زمان و حداقل هزینه به مقصود رسید. حتی مورخانی مانند احمد کسروی کلنجار شش ماهه بر سر مشروطه را معلول آن میدانند که مشیرالسلطنه (وزیر داخله) و مشیرالدوله (وزیر خارجه) درخواستهای آقایان طباطبایی و بهبهانی را به شاه منتقل نمیکردند و عینالدوله نیز نامههای آنها را دوباره خودش تقریر کرده و متن تحریفی را تقدیم شاه میکرد وگرنه شاه در دیدار با نمایندگان آقایان بیان کرد که «پیش از آنکه شما درخواست کنید من خود میخواستم عدالتخانه برپا گردد و در نیمه شعبان به نظامالملک گفته بودم که آن را برپا گرداند».
اقدام دوم مظفرالدینشاه تاکید ویژه ایشان به تدریس زبان ترکی در مکتبها و همت وی برای پاسداشت هویت ترکی در ایران بود. ایشان همچنین به گسترش روابط تجاری و سیاسی با عثمانی توجه ویژهای داشتند. نزدیکی مظفرالدینشاه با عثمانی چنان مشهود بود که آقایان طباطبایی و بهبهانی هنگام تحصن در حرم عبدالعظیم از آنجا که میدانستند مشیرالسلطنه، مشیرالدوله و عینالدوله خواستههای آنها را به «پادشاه اسلام» نمیرسانند درخواستشان را توسط سفیر عثمانی به مظفرالدینشاه انتقال دادند.
بیماری به مظفرالدینشاه امان نداد و به مرور زمان همه دستاوردهای انقلاب مشروطه توسط کسانی که نمیخواستند مردم اختیاردار خودشان باشند نابود شود و زبان و هویت ترکی نیز روز به روز از مدارس، مکاتب و مراجع رسمی اخراج گردید.
ابراهیم ساوالان