گادتب: خانم دکتر «خدیجه گلین مقدم»، فعال محیط زیست سال گذشته، دو نامهٔ انتقادی پیرامون اظهارات حسن روحانی، ریاست دولت جمهوری اسلامی درمورد انتقال آب دریای خزر به کویر منتشر کرده بود، حالا که بهنظر میرسد این طرح نهایی شده است، برخی نکات این نامهها را با هم مرور میکنیم:
• امروزه انتقال آب بینحوزهای در دنیا به دلیل آسیبرسانی به اکوسیستم در مبدأ و مقصد منسوخ شده است. خزر فقط یک دریاچه است. حجم آب آن مشخص، آلودگی آن رو به افزایش و آب این دریاچه نیز در حال پسروی است. در اطراف خزر میلیونها انسان و حیوان و گیاه زندگی میکنند که به طور مستقیم و غیر مستقیم به آب آن وابسته هستند. به علاوه شمال کشور پایگاه مهم کشاورزی است. با این حال هر ساله میلیونها گردشگری داخلی و خارجی از این منطقه زیبا بازدید میکنند. از طرفی آب خزر دارای قدرت پاسخگویی محدودی است. این آب حتی پاسخگوی استانهای اطراف خود نیز نیست چه رسد به اینکه به نقاط دیگر منتقل شود. یقیناً انتقال آب خزر به کویر منجر به فاجعهٔ زیست محیطی در سطح ملی، منطقهای و فرامنطقهای خواهد شد.
• سفر استانی جنابعالی به سمنان امروز (سه شنبه ۱۳۹۷/۹/۱۳) برای کشور بسیار «بیخیر و برکت» بود. خبر تأیید «انتقال آب خزر به کویر» در سفر حضرتعالی به «زادگاهتان» برای مردم ایران غیرقابلباور و برای مردم شمال ایران غیرقابلپذیرش است. این خبر دردناک و فاجعهآفرین شوک عجیبی را به جامعه و مردم شمال ایران وارد کرده است.
• امروز این سوال مطرح است که جنابعالی که دولت خود را دولت «تدبیر» و «امید» و «محیط زیستی» عنوان کرده بودید، چگونه توانستید به دریاچهٔ خزر که قلب تپنده و نگین محیط زیست ایران است خنجر بزنید و ملتی را ناامید کنید؟
• میخواهید با آب اندک و شور یک دریاچهٔ بیدستوپا، چه کار مهمی در کویر شور انجام دهید که همه را ناامید کردهاید!؟ خزر آبی ندارد تا منتقل شود. نکند دلتان را به ولگای روسیه خوش کردهاید؟ دشمن مخوفی که همواره در پی «فریب» ایران بوده تا بتواند «امتیاز» بگیرد (بحث کنوانسیون خزر بماند برای بعد). میخواهید صنایع «آببَر» احداث کنید؟ بروید در کنار دریاهای جنوب. میخواهید کشاورزی راه بیندازید؟ بروید شمال ایران.
• آیا مردم استانهای گیلان، مازندران، گلستان و حتی اردبیل که بیش از ده میلیون نفر هستند به اندازهٔ نیممیلیون مردمِ استان سمنان برایتان ارزشمند نبودند که میخواهید یک دریا و میلیونها نفر جمعیت و میلیاردها تن خاک طلایی، میلیاردها درخت هیرکانی و به طور کلی زیستبوم خزر و اطراف آن را قربانی کنید؟
• شما که خود تمام سالها در امنیت ملی کشور بودهاید و هستید، دیگر چرا؟ چگونه از کنار فریاد مطالبهگرانهٔ به حق میلیونها ایرانی از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب مبنی بر عدم انتقال آب خزر به کویر گذشتید و «ضد محیطزیستترین» و «فاجعهبارترین» طرح کشور را به نام خود در تاریخ ثبت کردید؟ مگر نمیدانید شمال ایران تنها گذرگاه شادیآفرین ایرانیان است؟ مگر نمیدانید کویرِ سمنان با آب اندکِ خزر آباد نمیشود؟ چرا میخواهید کویرِ سمنان را برای مردم شمال به ارمغان بیاورید؟ مگر مردم شمال ایران چه گناهی کردند که باید جورِ ستمِ سوءمدیریتِ آب در سمنان را بکشند؟ مگر مردم شمال ایران چه گناهی کردهاند که باید این همه دشمنیهای آشکار با محیطزیست را تحمل کنند.
• در کشور سوئیس اگر بخواهند یک مهاجر را در کشورشان مقیم کنند، رفراندوم برگزار میکنند. آنگاه چگونه ممکن است وقتی که میخواهید آب یک دریاچهٔ محصور در خشکیها را به کویر انتقال بدهید رفراندومی برگزار نمیکنید که هیچ، حتی یک مشورت هم نمیکنید؟
• همین بود حقوق شهروندی که آز آن میگفتید؟ این چه نوع حکمرانی است که در پیش گرفتید؟ بدانید که جنابعالی با تأیید انتقال آب خزر به کویر، مردم مظلوم شمال ایران را خلع سلاح کردهاید.
• بیتردید از این به بعد هر اتفاق بدی در خصوص انتقال آب خزر به کویر رخ دهد، به نام جنابعالی تمام خواهد شد. همچنین اگر حرفتان را پس نگیرید و در آینده فجایع زیست محیطی رخ بدهد، از نام حضرتعالی در صدر صفحات تاریخ به بدی یاد خواهد شد.
• با این روند «دیگر امیدی به آبادی ایران نیست» شما یک کشور را ناامید کردهاید.
دکتر خدیجه گلینمقدم،
جغرافیدان و مدیر کمپین مخالفین انتقال آب خزر