ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: اگر بچه ی تبریز باشید و در کوچه پس کوچه ها و خیابانهای این کهن شهر تاریخی قدم زده باشید، یکی از سوژه های فوق العاده جالبی که در این کهن ترین و جهانی ترین شهر آذربایجان از نظر فرهنگ و ارتباطات جهانی، بدون سر سوزنی اغراق یا گزافه گویی، نظر شما را جلب خواهد کرد، اسامی فامیلی است که در اعلامیه های ترحیم !!! این شهر، بعضا بر روی در و دیوارها،دیده میشود!
بهمین گونه است سایر اسامی چشم نوازی که روی ورودی محلات و کوچه ها و…دیده میشود!
خود بازار بزرگ سرپوشیده ی قدیمی تبریز که شاید بیش از داستان هزار و یکشب،قصه برای گفتن دارد…
اسامی فامیلی مربوط و منبعث از کشورها و شهرهایی که بازاریان تبریزی و آزربایجانی،از زمانهای بسیار دور،با آنها داد و ستد داشته اند!
اسامی بسیار جالبی مانند:
آمریکاچی!
مسکوچی!
ورشوچی!…ورشو پایتخت لهستان،
کلکته چی! کلکته، پایتخت سابق هندوستان و شهر معروف به چای
ایروانی،
ایروان پایتخت فعلی کشور جعلی ارمنستان و کهن شهر تاریخی مسلمانان شیعه با لقب ” ایروان شهر هزار مسجد شیعیان” عنوان کتابی از استاد فقید تبریزی دکتر صمد سرداری نیا.
و کلی پسوند دیگر که مربوط به شهرها و کشورهایی است که بازاریان تبریز از قدیم الایام با آنها دادو ستد داشته اند.
و اسم فامیل مربوط به شهرهایی مختلف مثل
تهرانچی
یزدچی
رشت چی و…
همچنین بهمین گونه اسامی مربوط به شغل این خانواده ها مثل
شَعرباف! با فتحه روی حرف شین! که نوعی ابریشم یا پارچه بافی است و بعضا به اشتباه با کسره خوانده میشود با معنا و محتوایی کاملا متفاوت!
ریسمانچی،
تلیسچی،
صابونچی،
ایپکچی،ایپک یا ابریشم،
شالچی،
توتونچی،
استوتچی،
زعفرانچی،
دمیرچی،
شکرچی،
و …
همچنین محلات شهری بسیار کهن و کوچه های قدیمی مثل
ششگلان
چرنداب
اهراب
گجیل
شالچیلار
ایپکچیلر
قاجار
شکرچیلر
دوه چی
نوبر
خیاوان محله سی
میارمیار
بارون آواک،محله ی ارامنه
کوچه ایروانی
مارالان و…،
و همچنین ورودی ها یا دروازه های هشت و نه گانه ی بسیار مشهور و قدیمی تبریز،
مثل
استانبول قاپیسی یا درب استانبول
باغمیشه قاپیسی
گجیل قاپیسی
مهاد مهین ( کوی بزرگان) یا میار میار یا قالا قاپیسی(درب قلعه)،
دوه چی قاپیسی
سورخاپ قاپیسی
خیاوان قاپیسی
نوبر قاپیسی
ویجویه …
و محلات قدیمی بافت روستایی که با بافت مرکزی شهر بعدا ترکیب شده اند،
محلاتی که الان داخل ترکیب شهر و تحت عنوان خیاوان و محله ای از شهر لحاظ میشوند
مثل خطیب
حکم آباد
جامیشاوان یا گامیشاوان
لاله
عمو زین الدین
شام غازان
قراملک و….
مختصر اطلاعاتی بسیار کوتاه و گذرا از فارغ التحصیل دبیرستان محمدیه ی سابق یا فردوسی فعلی بعنوان یکی از قدیمی ترین دبیرستان های اصیل ایران در مرکز شهر تبریز و چهار راه شریعتی یا همان شهناز سابق به سال تاسیس ۱۲۹۵ شمسی و دوره ی حکومت قاجار.
تقدیم به دوستداران تاریخ شهرنشینی آزربایجان و تبریز.
داود خاکپور
شهرساز
