ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: با پایان جنگ جهانی اول و کاهش شدید نفوس در شرق آناطولی و حتی غرب آذربایجان هر یک ازدولتهای ایران و ترکیه درصدد اسکان عشایر کوچرو در مناطق خالی از سکنه بودند. هریک از دولتها به شدت درصدد جذب عشایر کوچروی بود که در کشور متقابل زندگی کرده ولی به مناطق ییلاقی خودشان هم کوچ می کردند. شاید بتوان عفو پی در پی سیمیتقو و عشایر همراه وی را در این سیاست تامین نابع انسانی توضیح داد.
۱۶ فروردین ۱۳۰۳ وزارت خارجه ایران اعلام کرد مبلغان ترکیه در میان طوایف کرد ایران فعال هستند و با تبلیغات خود آنان را تشویق به مهاجرت به خاک ترکیه می کنند و در این باره موفق به انتقال یکی دو طایفه به ترکیه شده اند.( اسناد وزارت امور خارجه، ۵۵-۲۲-۴۵-۱۳۰۲، به نقل از روزشمار تاریخ معاصر ایران، جلد سوم، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، تهران،۹۰، ص:۲۶ و ۲۷)
۱۱ خرداد ۱۳۰۳فرمانده قشون آذربایجان در یک عمل مقابله به مثل اکراد ترکیه را به مهاجرت به ایران تشویق و ۵۰ خانوار از آنان را در محال نازلوچای اورمیه در اسماعیل آقا قالاسی اسکان داد. (اسناد موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۰۳، پ ۱۲، ص: ۴۴۷، به نقل از روزشمار تاریخ معاصر ایران، جلد سوم، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، تهران،۱۳۹۰، ص:۱۱۱)
ولی این عده شش ماه بعد محل خود را ترک و موقع عبور از مرز با مخالفت مامورین ایرانی مواجه شدند که موضوع در ۲۸ مهر ۱۳۰۳ از طرف سفیر ترکیه به وزارت خارجه ترکیه منعکس شد تا اقدام لازم برای بازگشت اتباع ترکیه فراهم نماید.( اسناد وزارت امور خارجه، ۲۲-۵۸-۴۵-۱۳۰۳، به نقل از روزشمار تاریخ معاصر ایران، جلد سوم، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، تهران،۹۰، ص۳۶۸)
در نهایت مهاجران ترکیه ای وارد ترکیه شدند. با اینحال روند تشویق عشایر برای اسکان در ایران ادامه داشت و هزاران نفر از از این عشایر در مناطق غربی آذربایجان از سردشت گرفته تا اورمیه و خوی و سلماس و ماکو اسکان یافتند. خاطرات این کوچهها هنوز هم در خاطرات شفاهی عشایر غرب آذربایجان به خوبی مانده است.
۲۸ خرداد ۱۳۹۸
