ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: مجموعه‌ی بی‌نظیر و ارزشمند رَبع (اقامتگاه) رشیدی تبریز یکی از آثار تاریخی معماری تورکی ـ سبک ایلخانی می‌باشد که امروزه فقط قسمت ناچیزی از آن باقی مانده است. این مجموعه، در واقع، یک شهرک دانشگاهی بسیار منظم و پیشرفته بود که اواخر قرن سیزدهم میلادی به دستور ایلخان سلطان محمود غازان خان تأسیس گردید و به نام اولین طراح و مدیر آن، رشیدالدین فضل‌الله همدانی که وزیر غازان خان نیز بود، نامگذاری شد.
پردیس ربع رشیدی که در سایه‌ی امنیت ایجاد شده توسط حکومت ایلخانی، قرن ۱۴ میلادی را با برنامه‌های وسیع علمی، فرهنگی، اقتصادی و رفاهی آغاز نموده بود، به عنوان عظیم‌ترین مجتمع بین‌المللی علمی، آموزشی و صنعتی، و بزرگ‌ترین دانشگاه علوم پزشکی زمان خود، یکی از نمونه‌های فراوان سعی و همت ایلخانان، بویژه غازان خان، در عرصه‌ی تعالی و رشد و پویایی علمی و فرهنگی در چارچوب اندیشه‌های عصر خود به شمار می‌آید.
شهرک دانشگاهی ربع رشیدی که صدها استاد شامل دانشمندان، علما، اطبای ممتاز، اربابان حِرَف، هنرمندان، صنعتگران ماهر و … را از اقصیٰ نقاط جهان جذب نموده، در هر شاخه‌ی علمی شعبه‌ای راه‌اندازی کرده و بیش از شش هزار دانشجو را در مقاطع مختلف مبتدی تا عالی و به هفت زبان زنده‌ی دنیا تعلیم می‌داد، هزینه‌های خود را از طریق اوقاف تأمین می‌کرد و برای تمام اساتید و دانشجویان خود مقرری آبرومندی تعیین نموده بود.
ربع رشیدی، علاوه بر تعلیم و تعلّم، در اموری چون تأسیس مساجد تابستانی و زمستانی، بیمارستان (دارالشفاء)، کتابخانه، مرکز تألیف و چاپ آثار علمی، بانک (دارالضرب و خزانه‌ی نقود)، بازار، بناهای اداری و خوابگاهی، کارگاه‌های صنعتی گوناگون، رستوان غذاخوری و مهمانسرا، خانه‌های سازمانی (ده‌ها هزار منزل مسکونی)، تأسیسات رفاهی شامل حمام، حوضخانه، باغ‌ها، نهرها و مکان‌های تفریحی، پرورشگاه کودکان یتیم (دارالایتام)، غذاخوری‌های رایگان ویژه‌ی اقشار فقیر (دارالمساکین) و … نیز فعالیت وسیعی داشت.
در کاوش‌های صورت گرفته در شهرک تاریخی ربع رشیدی مشخص شده است که کاشی‌کاری‌های زیبای گؤی مچیت که به فیروزه‌ی اسلام نیز معروف می‌باشد، ریشه در فعالیت کارگاه‌های سفال و کاشی‌سازی ربع رشیدی دارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد وقف‌نامه‌ی ربع رشیدی فراتر از یک وقف‌نامه‌ی معمولی بوده و در واقع یک نظامنامه‌ی دقیق و مفصل تشکیلاتی و برنامه‌ریزی شده در زمینه‌های مدیریت آموزشی، برنامه‌ریزی شهری و مسائل انگیزشی و رفاهی برای یک شهر دانشگاهی می‌باشد که هر زمانی قابل پیاده‌سازی و تحقق است.
اگر شواهد و مستندات تاریخی وجود نداشت، شاید تصور می‌شد که ساخت چنین مجموعه‌ای در آن روزگار پدیده‌ای دست‌نیافتنی و یا فقط قسماً قابل تحقق بوده است؛ ولی نه تنها شکل گزارش‌گونه‌ی وقف‌نامه نشان می‌دهد که خواجه رشیدالدین پس از طراحی و احداث مجموعه آن را نوشته، بلکه مکاتبات مختلف وی و تحقیقات ده‌ها مورخ و باستان‌شناس متخصص نیز حاکی از تحقق این مجموعه‌ی عظیم تحت تأثیر افکار سازنده‌ی غازان خان و اهتمام خواجه رشیدالدین همدانی بوده است.
