ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: ایران دؤولتی زامان بویو یوروتدویو یانلیش سیاست‌لر اوزوندن مشروعیتینی ایتیرمیش و توپلومسال ناراضیلیق‌لار داهادا گئنیشلنمیش‌دیر. بوردا کؤک سالان استبداد، سانترالیزم، راسیزم، پاتریمونیالیزم (مردسالاری)، اؤزگو (اؤزونه مخصوص) بیر فقه اوخونوشو، بیلیم‌دن اوزاق یاناشیم، توپلوم اینسان‌لاریندا اوموت‌سوزلوک، گوون‌سیزلیک، محافظه‌کارلیق روحیاتینی اولوشدوروب اونلاری هر بیر توپلوسال ائیلم‌لره قوشولماقدان (عمل جمعی)، حاقسیزلیق‌لار قارشیسیندا دیرنمکدن و بیلیمسل یاناشمالاردان اوزاقلاشدیریب، منفی بیر فردیت چیلیگه زمین یاراتمیش‌دیر.
بوگونکو حاکیمیت یالنیز اؤز اولیگارشیک چیخارلارینی قورودوغو اوچون و توپلوم اینسان‌لارینین قرارلارینی اؤز قرارلاریندا یانسیتمادیغی اوزوندن، توپلوم ایچیندن تامامیله قوپماغا دوغرو یورومکده‌دیر و دئمک اولار یالنیز لوت گوج ایله آیاق اوسته قالمیش‌دیر.
دؤولتین اقتصادی چؤکوشو، توپلومسال سرمایه‌نین دوشوشو و اینسانلارین آغیر دورومدا اؤلوم-دیریم مجادله‌سی، هر بیر اینسانین اوره‌یینی آغریدیر. باهالیق، قیتلیق، یوخلوق، یوخسوللوق باش آلیب گئدیر. بئله اولان بیر دورومدا خارج‌ده اولان دیرناق آراسی اپوزیسیون‌لار اؤزللیکله سلطنت‌طلب‌لر، خالق مجاهدلری، سولچولار و ساغچی‌لار هر بیریسی یانان تندیری داهادا کوروکله‌مه‌یه و آرانی قیزیشدیریب و یالنیز اؤز ایستکلری اوغروندا خالقی سفربر ائتمه‌یه جان آتیرلار. بو آرادا بیزلردن‌ده هانسیسا قوروم و یا شخص‌لر میللتیمیزین بو مساله‌لره سس‌سیز قالماییب و اعتراض‌لارا قاتیلماغینی طلب ائدن‌لرده واردیر.
اؤنجه وورغولامالییام هر بیر سیاسی آخیم و یا قووه، کوتله‌نی و اونون ایچینده اولان فعال قووه‌نی اؤز چیخارلاری اوغروندا حرکت ائتدیریب، سفربر ائتمه‌یه چابا گؤستریرلر. سونرادا بو ائیلم‌لردن و اعتراض‌لاردان اؤز پایلارینی آلماغا و بعضن‌ده بوتون خالق حرکت‌لرینی منیمسه‌مه‌یه دوغرو آتدیم آتیرلار.
هاچان اونلارین ایستک و چیخارلاریندان قیراق حرکات یارانیب اورتایا چیخیرسا اونلاری گؤرمزدن کئچیب، دانماغا چالیشیب و کوچومسه‌مک قرارینا بیله گلیرلر.
هامینین بیلدیگی اساسدا ایرانین انکشافی بوتون جغرافیا بؤلگه‌لرینده عینی شکیلده ایله گرچکلشمه‌میش‌دیر.
ایرانین مرکزی داهادا انکشاف ائدیب، گلیشیب و بؤیوموش‌دور، آنجاق مرکزدن قیراق بؤلگه‌لر ایسه داهادا گئریده قالیب و ضعیفلنمیش‌لر. او بؤلگه‌لرده توپلوم‌لارین دورومو داهادا آغیر و دوزولمز بیچیمه دوشموش‌دور.
هئچ بیر سیاسی اختیاراتی اولمایان مرکزدن قیراق بؤلگه‌لرین اداره سیستمی مرکزین خئیرینه چالیشاراق بؤلگه‌نین پیس دوروما دوشمه‌سینده اؤنملی رول اویناییرلار. اونلار بؤلگه‌لرین یئرآلتی و یئراوستو ثروت‌لرین مرکز طرفیندن تالان ائدیلمه‌سینده و ان اؤنملیسی اینسان انکشافینین، بؤلگه گلیشمه‌سی‌نین انگللنمه‌سینده واسطه‌چی کیمی ایشله‌مکده‌دیرلر.
اونوتمایالیم بو مرکزچی سیاست‌لرین تملی پهلوی‌لر دؤنمینده قویولموشدو و بوگونده آشاغی-یوخاری داوام ائتمه‌ده‌دیر. ائله او اوزدن غیرفارس‌لار یاشایان بؤلگه‌لرین اؤزللیکله بلوچستان، عربستان، کوردوستان، تورکمن صحرا و آذربایجان توپلوم‌لاری داهادا آجیناجاقلی دوروملارلا اوز-اوزه‌دیرلر.
چاغداش تاریخه باخدیقدا آچیق-آیدین گؤرونور بو میللت‌لرین قامو اویو (افکار عمومی) و ذهنیت‌لری مرکزه باغلی اولان ایدولوگیالارلا بولانمیش‌دیر و اونلارین گوج، انرژی و چابالاری، مرکزچی ایدولوگییا اوغروندا قوللانیلمیش‌دیر. ایستر مرکز ساغچی و سولچوسو اولسون ایسترسه‌ده شریعت‌چی‌سی هر دؤنم اینسانلاری قوردوقلاری اوتوپیالار اوغروندا سفربر ائدیب قوربانلیغا گؤندرمیش‌لر.
بوگونده مرکزچی آخیم‌لار ظولم آلتیندا یاشایان میللت‌لرین ذهنیت‌لرینه ائتگی بوراخیب، زده‌له‌مک و اونلاری اؤز چیخارلاری دوغرولتوسوندا حرکت ائتدیرمه‌یه چابا گؤستریرلر. آنجاق بودا معلوم‌دور آذربایجان میللی حرکتی و باشقا غیرفارس میللت‌لرین، ایران ایچینده اولان ساواش‌لاری، مرکزین عدالت‌سیز سیاستی، اونلارین اویقولادیغی آیری سئچکیلیک‌لر، ظولم‌لر و او میللت‌لرین ان ایلکین میللی انسانی حقوق‌لارینین مرکزچی‌لر طرفیندن تانینماییب تاپدالانماسی اوزوندن یارانمیش‌دیر.
سؤمورگه‌چیلیگین ان اؤنملی فاکتورلاری میللت‌لرین دیل- کولتور یاساقلیغی اونلارین میللتلشمه و بیرلشمه سوره‌جینی انگلله‌مه‌سی و او بؤلگه‌نی چاپیب تالان ائتمک‌لردیرلر. او اوزدن‌ده بو میللت‌لرین اؤنجول‌لری، ضیالی‌لاری هر بیر اولای و مساله‌لره یالنیز اؤز میللی چیخارلاری آچیسیندان یاناشمالی‌دیرلار.
آذربایجان میللی حرکتی تاریخین دولانباج و بوروشوق یوللاریندان قازانیلان تجربه و بیلیش ایله اولوشموش دور و میللی بیلینجلشمه داها اؤنجه‌لر گئدیلن یول‌لارین الده ائدیلمیش تجربه‌لریندن دوغموش‌دور. بئله‌لیکله‌ده میللتیمیزین چیخار و اینانج‌لاری هر بیر مساله‌ده هر بیر آذربایجانلی فعال اوچون اوستونلوک داشیمالی‌دیر، آماج‌لار و ائیلم‌لر ایسه آذربایجان اوخلو اولمالی‌دیرلار.
دوغرو مبارزه‌نین استراتژی پلانیندا ایسه حاکیمیت، میللتیمیز، رقیب قووه‌لر و میللی حرکتین دورومو اونلارین گوج و گوجسوز یئرلری، فرصت‌لر و تهلوکه‌لر، دوغرو-دوزگون آنالیز ائدیلمه‌لیدیر. سونرا پلان جیزیلمالی‌دیر.
آنجاق سؤز بوتونسل اعتراض‌لارا گلینجه اؤنجه بو مساله‌لره دقت ائتمهلیییک:
اعتراض لارین ندنی و آماجی نه‌لردیرلر؟
کوتله‌میز قاتیلسا نه ائتمهلیییک؟
کیملر بو اویون‌دا ان چوخ قازانج قازانا بیلرلر؟
حاکیمیت بو اعتراض‌لارلا گئری اوتورارمی؟
سیستم دییشرسه بیز نه الده ائده‌بیله‌ریک؟
دونیا گوج‌لری مساله‌یه نئجه باخیرلار؟
میللی حرکتده انسجام، بیرلیک و حاضیرلیق نه اؤلچوده‌دیر؟
– بوگونکو بوتونسل اعتراضلار اؤلکه بویونجا توپلوم‌لارین آجیناجاقلی دورومو، آجلیق، باهالیق و یوخلوق‌لارا گؤره اورتایا چیخمیش‌دیر. بو اعتراض‌لاردا سسله‌نن شعارلار حاکیمیتی اداره ائدن‌لر علیه‌ینه اولسا بیله ماهیت‌جه آشاغی طبقه‌نین آغیر دوروما دوشدویو اوزوندن‌دیر و سیاسی ماهیت داشییابیلمیر اوسته گل جوشقو، هیجان، نفرت و بؤیوک بیچیمده انرژی بوشالدان اولای‌لاردا عقلانی ایستک و ائیلم‌لرین یئری آزالیر البت.
بئله‌لیکله‌ده توپلومسال ناراضیلیق اوزوندن توپلاشان انرژی‌لر آماج‌لارا وارمادان بوشالیرلار.
– میللی حرکت هر زامان حاقسیزلیق‌لارا، ظولوم‌لره باش قالدیریب حاققی ساوونموش دور، بوگون خالقیمیز بوتونسل اعتراض‌لارا بیله قاتیلسا بیز اونلارین یانیندا اولوب میللی حاقلاریمیزی و ایستک‌لریمیزی‌ده سسلندیرمه‌لی‌ییک آنجاق بوتون یومورتالاریمیزی او زنبیلده توپلامامالی‌ییق، نییه کی مشروطه دؤنمیندن آلدیغیمیز تجربه اساسیندا آنلاییریق آذربایجان اساس مبارزه بؤلگه‌سی اولدوغونا باخمایاراق یئنی سیستم قورولوشوندا هئچ بیر پای آلا بیلمه‌میش‌دی.
– بوتونسل اعتراضلار اؤز ذاتیندا بوتونلویو داشیدیغی اوچون، مرکزچی اوپوزیسیون‌لار، اؤزللیکله سلطنت‌طلب‌لرین قازانج یئری اولا بیلرلر، اونلار بوتونچولویون نماینده‌لری کیمی تانینیرلار، اونلارین کئچمیشده اولان حاکیمیت‌لری بیر سیرا اینسانلاردا نوستالوگییا کیمی گؤرونور، اصلینده باخارساق هر بیر حاکیمیتی ایندیکی حاکیمیتله مقایسه ائتدیکده، اونلار بیراز یاخشی گؤرونه بیلرلر. بوگون ائله یالنیش سیاست‌لر یورودولوب کی شاه دؤنمی کوتله آراسیندا قیزیل دؤنم کیمی تلقین اولونور. بو ایشده حاکیمیتین، پهلوی‌لر پروپاگانداسی و بیلیمسیزلیک‌لرین پایلاری واردیر البت. او اوزدن سلطنت‌طلب‌لرین تشکیلات‌لاریندا اولان مادی امکان‌لار، انسانی قووه‌لر، گوجلو مئدیالار و آرخالاریندا دایانان بیر سیرا دونیا گوج‌لری اونلارین گوج نقطه‌لری حساب اولونورلار. هر بیر سیاسی دییشیمده اونلارین آلترناتیو گؤستریلمه‌سی، بیزلرین گله‌جه‌یی اوچون ان تهلوکه‌لی قووه‌لردن بیریسی کیمی ساییلا بیلیر.
– ایران حاکیمیتی دییشمه‌سینده وورغولامالی‌ییق بیر نئچه ائتکن یان-یانا اوتورمالی‌دیر‌لار سیستم دییشمه‌یه دوغرو گئتسین.
حاکیمیتین؛
۱- مشروع سوزلوغو
۲- ایشله ییش پیس‌لیگی
۳- سلطه‌سیزلیگی
۴- گوج قانادلاری نین چاخناشماسی و توپلومون یانیندا ایسه توپلومسال ناراضیلیق، مخالفتین سؤیلم و ایدولوگیاسی، سیاسی اؤرگوت و اولوشوم‌لار و اؤندرلر یئر آلیرلار.
سیزجه ایندی بونلارین نئچه‌سی گرچکله‌شیب؟
بونلارا باخدیقدا آنلاماق اولار بو تور اعتراضلار یالنیز اعتراض اولاراق گؤرونه بیلیرلر، آماج‌لارا چاتمادان و قابالیق (خشونت) داشیدیغی اوزوندن اورتامدا قابالیق و سرتلیگی داهادا آرتیرا بیلیرلر.
– دونیا گوج‌لری هله‌لیک مرکزچی قووه‌لری دستکله‌ییر‌لر و میللی مجادله‌ده کی قووه‌لری گؤرمزدن کئچیرلر. بو اوزدن‌ده هر تورلو اونلارین یانلاریندا یئر آلیرلار و یئنی بیر بؤلگه‌سل گوج بلوک‌لارین یارانماسینا، یئنی بیر دوزه‌نین گرچکلشمه‌سینه، هله‌لیک اولاراق قارشی‌دیرلار.
– ایران حاکیمیتی و اونون دیرناق آراسی مرکزچی اوپوزیسیون‌لارین، آذربایجان‌ین و باشقا غیرفارس میللت‌لرین میللی مجادله‌سینه اولان توتوم‌لاری عینی شکیلده‌دیر، اونلار میللت‌لرین حاقلی ساواش‌لارینی گؤرمزدن کئچیب و او حرکاتی میللی تهلوکه کیمی گؤستریرلر.
– حاکیمیتین آیاقلاما و باسقی‌لاری و بیر سیرا شخصیت‌لریمیزین باجاریقسیزلیغی اوزوندن میللی حرکت نه قدر توپلوموموزون ایچینده یایقین اولسادا هله‌لیک دوغرو-دوزگون انسجام و بیرلیگه وارا بیلمه‌میش‌دیر و بلکه‌ده هله‌لیک هر بیر دوروما پلان جیزماقدا چتینلیک چکیر. یانی میللی حرکتین سیاسی، توپلومسال قووه‌سی هله‌لیک ایسته‌نیلن شکیلده مبارزه‌ده سیاسی آخیم کیمی گؤرونه بیلمیر.
آنجاق بوتون دئدیکلریمه دایاناراق وورغولامالییام میللی سؤیلمده یالنیز اورتا طبقه‌نین ایستک و ماراقلاری دئییل، آشاغی طبقه‌نین و چئشیدلی قشرلرین دغدغه‌لری و ایستکلری بیله یئر آلمالی‌دیر و میللی حرکت آذربایجان‌دا اولان فکری آخیم و توپلومسال حرکت‌لره ان اویغون ظرف اولدوغونو سرگیله‌مه‌لیدیر.
بوتون سایدیغیم ائتکن‌لرین هامیسی بیر یاندا قالسین منجه آذربایجان اساس گوجونو مرکز استیلاسیندان چیخماغا و میللی اؤزگورلویه وارماقدا قوللانمالی دیر بئله اولان دورومدا بیزلر سؤمورگه چیلیک‌دن و توپلومسال سورون لارین بؤیوک بؤلوموندن قورتارمیش اولوروق.
بیز زندانبان‌لاری دییشمک دئییل‌ده زندان‌لاردان چیخماغی دوشونوب او دوغرولتودا آتدیملامالی‌ییق.
