علی صمدپور: آنکارا و سندروم سیاسی ایالت متحده یا پولیتیک تناقض بقا

گادتب: رجب طیب اردوغان در روزنامه نیویورک تایمز ضمن انتقاد از عدم حسن نیت و تعامل کشورهای غربی بخصوص آمریکا با کشورش بحران روابط ترکیه  و آمریکارا معلول اقدامات یکجانبه  و بی احترامی  آمریکا خواندو خاطر نشان کردکه اگر این رویکرد تدوام یابد،  آنکارا در پی دوستان و متحدان جدید خواهد رفت.

در شش دهه گذشته ترکیه و آمریکا شرکایی راهبردی و متحد در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بوده اند و در دوران جنگ سرد و پس از آن نیز شانه به شانه در برابر همه چالش ها ایستاده اند.آنکارا سالیانی مدید هرجا نیاز دیده به کمک واشنگتن شتافته است. در کره خون سربازان وظیفه ترک اعم از مرد و زن ریخته شد. سال ۱۹۶۲ دولت کندی موفق شد با از میان برداشتن موشک های ژوپیتراز ایتالیا و ترکیه، شوروی را مجاب کند موشک هایش را از کوبا بردارد. در واقعه حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر هنگامی که واشنگتن مترصد بود روی دوستان و متحدان خود حساب کند تا یک تهاجم همه جانبه شیطانی دفع شود،ترکیه نیروهایش را به افغانستان فرستادتا کمک کنند ماموریت ناتو در این کشور انجام شود. اما در مقابل، آمریکا بارها و بارها و با اصرار، دغدغه های ترک ها را نه درک کرد و نه برای آنها احترام قائل بود.در سال های اخیر ناسازگاری هایی میان آنها رخ داد تا این مشارکت به بوته آزمون گذاشته شود. بدبختانه همه تلاش های برای واژگون کردن این جریان خطرناک بی ثمر ماند. تا زمانی که آمریکا شروع نکند برای حاکمیت ملی ترکیه احترام قائل شود و ثابت کند، خطراتی که ملت ترکیه با آن مواجه است درک می کند، مشارکت ترکها می تواند همچنان در خطر باشد. ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ ترکیه هدف حمله افرادی از یک گروه در سایه قرار گرفت که رهبری آن را #فتح الله -گولن برعهده دارد. وی رهبری سازمانی است که دولت ترکیه آن را به عنوان «سازمان تروریستی فتح الله» می شناسد.گولن از محل مجتمعی در نواحی روستایی پنسیلوانیا این سازمان را رهبری می کند. #گولنیستها تلاش کردند کودتایی خونین علیه دولت من به راه بیاندازند. آن شب میلیون ها شهروند عادی میهن پرست به خیابان ها ریختند. آمریکایی ها هم بی شک در حافظه تاریخی خود تجربیات مشابهی از جمله یکی در واقعه «پرل هاربر» و دیگری در حملات ۱۱ سپتامبر دارند.۲۵۰ تن از شهروندان بی گناه ترکیه از جمله ارول اولجاک دوست عزیز و مدیر قدیمی برنامه های مبارزات انتخاباتی من و پسرش عبدالله طیب اولجاک بهای سنگین آزادی ملت ما را پرداختند. اردوغان به آمریکاییها یاد آورشد که من و خانواده ام هم اگر نشانه گیری جوخه های اعدام دقیق انجام می شد، به آنها ملحق شده بودیم. ملت ترکیه ها انتظار دارند آمریکا صریح این حملات را محکوم و با رهبری منتخب ترکیه اعلام همبستگی کند، اما واکنش واشنگتن به این ماجرا ابدا راضی کننده نبود. مقامات آمریکایی به جای آنکه کنار دمکراسی ترکیه بایستند، بسیار محتاطانه خواستار «ثبات و صلح و استمرار آن درون کشور ما» شدند. واشنگتن و آنکارا پیمان استرداد مجرمان را دارند، اما هیچ پیشرفتی برای پذیرش درخواست استرداد گولن صورت نگرفته و این بی توجهی کار را خراب تر کرده است.یکی دیگر از منابع کدورت روابط، موضوع مشارکت آمریکا و P.Y.D./Y.P.G. (یگان های محافظ خلق) است که شاخه سوری «پ ک ک» و گروهی مسلح و مسئول مرگ هزاران شهروند ترکیه از سال ۱۹۸۴ تاکنون به شمار می رود و خود واشنگتن نیز آن را در فهرست سازمان های تروریستی جای داده است.طبق برآوردهای مسئولان ترکیه، واشنگتن در سال های اخیر با ۵ هزار کامیون و ۲ هزار هواپیمای باری برای گروه P.Y.D./Y.P.G جنگ افزار فرستاده است. دولت من بارها نگرانی های آنکارا را در مورد تصمیم گیری مقام های آمریکایی برای آموزش و تسلیح پ ک ک در سوریه به اطلاع این مقامات رسانده است. اما متاسفانه گوش شنوایی برای این حرف ها نبوده و در عاقبت کار جنگ افزارهای ارسالی غیرنظامیان و اعضای نیروهای امنیتی را در سوریه، عراق و ترکیه هدف قرار داده است. واشنگتن در هفته های اخیر دست به یک سری اقداماتی زده تا سطح تنش با آنکارا بالا برود و یکی از آنها مربوط به دستگیری #اندرو- برانسون شهروند آمریکایی توسط پلیس ترکیه است که به اتهام کمک به یک سازمان تروریستی بازداشت شد. اردوغان در دیدارها و مکالمات متعددی با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا پافشاری کرده بود تا روند قضایی ترکیه را محترم شمارد، اما واشنگتن نه تنها چنین نکرد، بلکه تهدید شدیداللحن یک کشور دوست را آغاز کرد و چند تن از اعضای کابینه دولت ترکیه را هدف تحریم قرار داد.

این تصمیم گیری غیرقابل قبول، نامعقول و برای دوستی دیرپای دو کشور ویران کننده است.با ابلاغ این مطلب که ترکیه به تهدیدها پاسخ نمی دهد، آنکارا نیز این اقدام را تلافی و چند تن از مقامات آمریکایی را تحریم کرده است . اردوغان  این را یک گام رو به جلو به رسم اطاعت از همان اصل را ابلاغ شده بیان میکند. تلاش کردن برای واداشتن دولت  به گفته اردوغان  دخالت در یک پروسه قضایی ترکیه در راستای قانون اساسی یا ارزش های دمکراتیک مشترک ما نیست.بارها این امر را ثابت کرده ایم و باز هم ثابت می کنیم که اگر آمریکا همچنان گوش شنوایی نداشته باشد، آنکارا کار خود را می کند. در دهه ۱۹۷۰ دولت ترکیه دست به کار شد و از قتل عام ترکها به دست دولت یونانی قبرس پیشگیری کرد، هرچند واشنگتن به این کار آنکارا ایراد گرفت.همین اواخر، واشنگتن هرگز این مهم را درک نکرد که واقعا از بابت به خطر افتادن امنیت ملی خود از جانب شمال سوریه نگرانیم که یک خطر جدی است.

پیامد همین مساله با دو تهاجم نظامی به این ناحیه اجازه ندادتا دستان داعش به مرزهای ناتو برسد و ضمنا ستیزه گران «ی پ گ»را هم از شهر عفرین دور کرد. در هر دو عملیات، گام های لازم را برای حفاظت از امنیت ملی مردم ترکیه  برداشت.در این برهه از زمان که نیروی شر در دورا دور جهان کمین کرده، اقدام یکجانبه علیه ترکیه آن هم از سوی واشنگتن متحد آنکارا در دهه های متمادی، فقط به ضرر منافع و امنیت آمریکا است.  پیش از آنکه بسیار دیر شود، واشنگتن باید به این ذهنیت غلط پایان دهد که اگر آنکارا آلترناتیوهایی داشته باشد، این روابط می تواند نامتقارن باشد و پایان یابد.اگر این جریان یکجانبه گرایی و عدم احترام متقابل واژگون نشود، ترکیه هم مجبور خواهد شددرپی یافتن دوستان و متحدانی جدید باشد.