ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: به گزارش مرکز خبر گادتب، مهناز اسلامی، فعال زیست‌محیطی با ابراز نگرانی از تبعات سنگین و خطرناک زیست‌محیطی فعالیت کارخانه کاوه سودای مراغه، گفت: فعالیت کارخانه کاوه سودا سلامت آب، خاک و هوای آزربایجان را به‌شدت تهدید می‌کند.
وی با بیان اینکه ما به‌عنوان مطالبه گر زیست‌محیطی یا فعال محیط زیستی دیدگاهمان همیشه اصلاحی بوده و هیچ‌گاه به دلیل منافع شخصی از کسی انتقاد یا تعریف نکرده‌ایم، افزود: اگر واقعیت مسئله را در نظر بگیریم، کارخانه کاوه سودا طی سال‌های متمادی جور و جفاهای متعددی را در رابطه با محیط‌زیست کرده است که مهم‌ترین مسئله آن، موضوعات مرتبط با دریاچه اورمیه است.
این فعال زیست‌محیطی ادامه داد: یکی از مسائلی که همیشه مطالبه اصلی سازمان‌های مردم‌نهاد در محیط‌زیست بوده، بحث رسیدگی به برداشت غیراصولی نمک از دریاچه اورمیه توسط کارخانه کاوه سودا است. متأسفانه کارخانه کاوه سودا هیچ‌کدام از استاندارد برداشت نمک را رعایت نمی‌کند. ممکن است برخی از کشورهای توسعه‌یافته نسبت به برداشت نمک ملزوم به رعایت اصولی باشند که حتی استاندارد ما در مقایسه با آنها بسیار پایین است، اما کارخانه کاوه سودا حتی هیچ‌یک از استاندارد ضعیف نیز برخوردار نیست.
اسلامی افزود: بیشتر از سه بار از نحوه برداشت نمک توسط این کارخانه را از نزدیک بازدید کردیم و بارها پیگیر توافقی جهت رعایت استانداردهای برداشت اصولی نمک با کارخانه کاوه سودا بودیم، درحالی‌که آنها می‌گویند هیچ اصول و چهارچوبی از طرف محیط‌زیست جهت برداشت نمک برای آنها تعریف‌نشده است. این درحالی‌که است که برخی ارزیابی‌های زیست‌محیطی از طرف اداره کل محیط‌زیست آزربایجان شرقی صورت گرفته اما متأسفانه تا به اینجای کار هیچ اصولی رعایت نشده و کماکان این برداشت غیراصولی نمک ادامه دارد.
وی با بیان اینکه برداشت غیراصولی نمک از دریاچه اورمیه توسط کارخانه کاوه سودا در ایجاد ریز گردهای نمکی نقش بزرگی دارد، تصریح کرد: ادامه این روند وضعیت اکوسیستمی دریاچه اورمیه را تغییر داده و شرایط احیاء را سخت‌تر می‌کند.
اسلامی تأکید کرد: مهم‌ترین عواقبی که دریاچه اورمیه در انتظار آن است، طوفان‌های نمکی است. طوفان نمکی باعث آسیب به محیط‌زیست، سلامت انسان، محصولات کشاورزی و حتی اراضی کشاورزی می‌شود؛ اگر ما بتوانیم طوفان‌های نمکی را کنترل کنیم، شاید زمان لازم برای اقداماتی که نیاز به احیاء دریاچه اورمیه باشد، نیز به دست آید.
دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی آزربایجان شرقی گفت: دو سال گذشته که رهاسازی آب از طریق پیگیری‌های ستاد احیاء، حجمی نزدیک به ۲٫۵ میلیارد آب به سمت دریاچه اورمیه انتقال یافت، متأسفانه کارخانه کاوه سودا آب رهاسازی را از بستر دریاچه اورمیه به سمت لاگون های خود می‌کشید؛ این خلاف عرف است که از بسترهای عمیق و قابل احیاء دریاچه آب برداشت کنند. تمامی مستندات این تخلفات درحال حاضر موجود است. آن زمان از کارخانه کاوه سودا خواستار جلوگیری از ادامه این روند شدیم تا آب دریاچه اورمیه غارت نشود اما هیچ گوش شنوایی برای خواسته‌های ما وجود نداشت.
اسلامی ادامه داد: از طرفی دیگر به دلیل برداشت آبکی نمک دریاچه، منجر به ریزش شیرابه نمک بر روی راه‌ها و جاده‌ها می‌شود که این روند خسارت‌های زیادی را به جاده‌ها نیز وارد کرده است.
وی اذعان کرد: علی‌رغم اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست متولی حفظ و حراست از پارک ملی دریاچه اورمیه است، محافظت از بستر پهنه‌های خشک نیز بر عهده این سازمان است. این سازمان نباید اجازه ورود چنین سوءاستفاده گرهایی از دریاچه اورمیه را بدهد تا حداقل با حفظ وضعیت موجود اکوسیستمی دریاچه بتوان حق آبه دریاچه را تأمین و احیا کرد. ما از سازمان محیط‌زیست خواستار منع ورود به مناطق دارای آب و مرطوب و آسیب‌پذیر شدیم اما متأسفانه شاهد برداشت نمک از چندین سایت مختلف هستیم که در اینجا نقش سازمان صنعت و معدن پررنگ شود.
اسلامی ابراز کرد: موضوع برداشت غیراصولی نمک توسط کارخانه کاوه سودا اولین بار در جلسه ستاد احیاء دریاچه اورمیه مطرح شد که منجر به برگزاری جلسه‌ای در سازمان آب با حضور کلیه سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با برداشت نمک اعم از سازمان بهداشت، تغذیه، علوم پزشکی، صنعت و معدن و حفاظت محیط‌زیست شد و وضعیت موجود را مستند به همه اعلام کردیم.
وی با اشاره به پساب پرحجم و فوق سمی کارخانه کاوه سودا اشاره کرد و افزود: مسئله دیگری که در کارخانه کاوه سودا حائز اهمیت و رسیدگی است، پساب‌های فوق سمی این کارخانه است. متأسفانه طبق بررسی‌های متخصصان امر، پساب این کارخانه غیرقابل تصفیه می‌باشد. متأسفانه پساب این کارخانه در لاگون هایی به وسعت حدود ۳۰۰ هکتار رهاسازی شده و علی‌رغم ادعاهایی که می‌شود، خطر نفوذ این پساب بسیار خطرناک به منابع زیرسطحی آب متصور است و گزارش‌های متعددی در این خصوص دریافت شده است.
اسلامی به خسارات وارده به محیط‌زیست براثر شکستگی لاگون های جمع‌آوری کاوه سودا درگذشته اشاره کرد و گفت: حال با خسارات وارده‌ای که درگذشته طی شکستگی لاگون ها اتفاق افتاد کاری نداریم اما در حال حاضر یکی از انشعاب پساب این کارخانه به پهنا و عمق دریاچه می‌رسد و به دلیل باتلاقی بودن امکان حضور در منطقه را نداشته و اطلاعاتی در دسترس نیست.
این فعال زیست‌محیطی گفت: بی‌تردید هیچ تمهیداتی به جهت جلوگیری از پخش نشدن و پراکنده نشدن نمک‌های دپو شده در منطقه توسط کارخانه کاوه سودا صورت نگرفته است و در این خصوص هم خطر آلودگی و ایجاد ریز گرد باغ شهر مراغه را تهدید می‌کند.
مهناز اسلامی تأکید کرد: هر فعالیت صنعی قطعاً آلایندگی صنعتی به همراه خواهد داشت ولی اگر این آلایندگی صنعتی در حد نرمال باشد و یا به نحوی دیگر جبران شود، می‌توان آن را به خاطر ایجاد ارزش‌افزوده و اشتغال تحمل کرد، ولی متأسفانه کارخانه کاوه سودا کاملاً آلاینده و خطرناک برای محیط‌زیست است و این شرکت هیچ اهمیتی به مسائل زیست‌محیطی قائل نیست. بارها به مدیر کارخانه کاوه سودا نامه نوشتم اما هیچ جوابی از یک مدیر صنعتی دریافت نکردم.
دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی آزربایجان شرقی اظهار کرد: نسل آینده حق زیستن در یک محیط سالم رادارند. وقتی می‌توان با هزینه اضافی، دستگاه‌هایی دایر کرد که از تخریب محیط‌زیست جلوگیری شود، به چه قیمت چشم‌پوشی می‌کنند؟ اشتغال‌زایی به چه قیمتی؟ آیا رواست که به قیمت مرگ مردم و مرگ طبیعت و نابودی محیط‌زیست منطقه اشتغال‌زایی کرد؟
اسلامی تصریح کرد: اگر حمایت لازم از صنایع موجود و تاریخی که آلایندگی چندانی هم ندارند، مثل ماشین‌سازی، ایدم، چرخشگر و … شود، بی‌شک قادر به اشتغال‌زایی چند برابر از یک مجموعه صنعتی کاملاً آلاینده هستیم. اشتغال‌زایی دلیل قابل توجیهی برای نادیده گرفتن محیط‌زیست نیست چراکه می‌توان از صنایع موجود بهره گرفت و همان افراد را به دیگر صنایع انتقال داد.
وی در پایان اذعان کرد: این کارخانه سود کلان خود را از منابع طبیعی منطقه می‌برد، اما تکلیف ما با پسماند و فاضلاب‌های فوق سمی کاوه سودا چیست؟ نباید مسئله را فرافکنی کرد چراکه وقتی صنعتی آلاینده است، لازم به ارزیابی همه‌جانبه آن است.
