ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: بحران های اقتصادی و سیاسی ارمنستان که منجر به نا آرامیهای اخیر ودامنه دار این کشور حوزه قفقاز شده است بیشتر منشعب از وابستگی های تام و تمام سیاسی ایروان در قبال سیاست های سلطه جویانه مسکو است.هرچند که نقش بعضی از کشورهای غربی بخصوص فرانسه وسران کاخ الیزه را نیز نباید نادیده گرفت.
ارمنستان مدتهاست دچار تنش است. مهاجرت نخبگانی که امکان اشتغال در داخل کشور را ندارند به خارج از کشور و فساد دستگاه حاکم و ترکیب نمایندگان مجلس و رانتی که برخی از دولتمردان از آن برخوردارند و فساد اداری در بخشهایی از ساختار دولت مردم را به ستوه آورده است.
نبود سرمایه گذاری خارجی وابستگی شدید به روسیه و انجماد قره باغ و شرایط نه جنگ و نه صلح و بیکاری مزمن و دور ماندن از توسعه اقتصادی که ارمنستان بدان دست در گریبان گشته است از ارمنستان یک ملت مایوس و سرخورده ساخته است. روسیه که متحد استراتژیک ارمنستان است مساله قره باغ را برای ارمنستان گرو کشی کرده است.
عضویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیایی نیز به سبب ظرفیت اندک این کشور و پایین بودن تولید ناخالص داخلی نتوانسته است رکود اقتصادی ارمنستان را درمان کند.
البته روسیه اعلام کرده است در صورت عضویت آذربایجان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا روسیه در حل قره باغ تسریع خواهد کرد و منافع آذربایجان را مورد ملاحظه قرار خواهد داد.
در گفت و گو با نسل جدید ارمنستان می تواند دریافت که آنها از این انسداد اقتصادی و در محاصره بودن همه جانبه خسته شده اند.
آنها جنگ قره باغ را به نسل قبلی خود حواله می دهند که اگر چه ارمنستان توانسته است با اشغال بخشی از اراضی آذربایجان برتری کذایی برای خود دست و پا کند ، ولی این موجب افزایش هزینه های عمومی به نقع قره باغ شده است.
همه این عوامل سبب ناکارمدی دولت و کاهش اعتماد مردم نسبت به دولتمردان شده است. استعداد نیروی انسانی ارمنستان به نسبت خود فرصت های فروانی را داراست ، ولی فرصتهای بروز این استعدادها فراهم نیست.
کمکهای دیاسپوراهای ارامنه در خارج از ارمنستان نتوانسته است نیازهای جامعه را تامین کند.
از این رو نافرمانی مدنی از شورش نیروی پلیس در سال گذشته اکنون به یک خیزش عمومی براندازانه نزدیک می شود.
روسیه متحد اصلی ارمنستان خود درگیر مسابقه تسلیحاتی با غرب شده است و یا تحریمهای غرب روسیه را نیز کلافه کرده و روسیه را از توجه بیشتر به ارمنستان و اعطای کمک بازداشته است.
نکته دیگر این که تظاهرات مردم ارمنستان تا حدود زیادی به دور از بخوردهای فیزیکی نیروهای امنیتی ناراضی از وضع موجود ، و نیز سطح بالای تولرانس بود.
شاید استعفای مسالمت آمیز نخست وزیر سرکیسیان و بیانه او در باره استفا خود موجب رشد جامعه مدنی در ارمنستان گردد.
آذربایجان شمالی با استفاده از پتانسیل های مختلف فرهنگی و سیاسی ، وجغرافیای ملی واجتماعی توانایی های خود را جهت برخورداری از حقوق قانونی و همچنین ملی در مجامع بین‌المللی به دفعات اثبات رسانیده است.
واین چیزی نیست که از چشم سیاست ورزان ارمنی ونسل جوان آن به دور ماند.
ترکیه در اواخر سال ۱۹۹۱ استقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت.
در دوره بین سالهای ۱۹۹۱ تا آوریل ۱۹۹۳ میلادی برخی گذرگاه های مرزی در سرحدات ارمنستان و ترکیه باز شد.
این گذرگاه ها یکی از مجاری ورود کمک های بشر دوستانه بین المللی به ارمنستان بود.
در آن برهه دستاورد مهم ارمنستان از مذاکرات عادی سازی روابط با ترکیه، شکست عملی فشار دوجانبه جمهوری آذربایجان و ترکیه بود.
عادی شدن روابط ترکیه و ارمنستان می‌توانست نقش مهمی در ارتقای اقتصاد ارمنستان بازی کند و به سیاست خارجی ارمنستان انعطاف بیشتری بدهد.
از طرف دیگر ترکیه نیز از طریق عادی سازی روابط با ارمنستان امیدوار بود نفوذ خود را به صورت تدریجی در قفقاز جنوبی افزایش دهد.
عادی‌سازی روابط با ارمنستان همچنین بخشی از گفتمان ” تنش صفر ” با همسایگان ترکیه بود
همزمان روسیه مطمئن بود که روابط ارمنستان و ترکیه به دلیل وجود مناقشه قراباغ و کنترل شرکت های دولتی روسیه بر اقتصاد ارمنستان نمی تواند به صورت جدی موقعیت روسیه در ارمنستان را به خطر بیاندازد
ترکیه در سال ۲۰۱۹ انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در پیش دارد. رئیس جمهور اردوغان برای برگزاری دومین انتخابات ریاست جمهوری خود در یک کشور قطبی‌شده آماده می‌شود. هدف اصلی اردوغان جلب آرای اسلام‌گراها و ملی‌گراها است.
اردوغان هیچ انگیزه‌ای برای احیا پروتکل‌های امضا شده با ارمنستان ندارد.
فقط اگر پیشرفتی در مذاکرات قراباغ حاصل شود شاید بر موضع اردوغان تاثیر بگذارد که آن هم بعید به نظر می‌رسد به ویژه بعد از تشدید تنش‌های نظامی در خط تماس قراباغ و جمهوری آذربایجان در آوریل ۲۰۱۶ چشم‌انداز مثبتی وجود ندارد .
منابع ؛ ارمنستان ومناقشه قره باغ کوهستانی ، امیر احمدی
مرکز مطالعات ایران وارمنستان
