گادتب: سال تحصیلی جدید در ایران شروع شده است. به روال هرسال آموزش معمول ابتدایی در همه مناطق با زبان تاجیکی آغاز شده است، و تنها تفاوت آن با سالهای قبل شاید آنلاین بودن کلاسها در برخی مناطق میباشد. اما هزاران معلم هنوز توانایی برقراری ارتباط کلامی با دانشآموزان خود را به دلیل عدم تحصیل به زبان مادری، ندارند.
هرسال چند میلیون دانشآموز، محروم از زبان مادری، وارد دوره آموزشی میشوند که توانایی تکلم به زبان تحمیلی کشور را ندارند، اما برنامه آموزشی سالانه آنها تفاوتی با همکلاسیهای تاجیک زبان (زبان تحمیلی در کشور) آنها ندارد.
گروهی از فعالین تورک قاشقایی در نتیجه نبود آموزش به زبان مادری در ایران در قالب یک کمپین به نام «دیرچلن اومودلار» دفتر الفبای تورکی را طراحی و بین تورکان اعم از قاشقایی، آزربایجان و تورکمن در حد توانشان توزیع کردند.
زبان تحمیلی تاجیکی( فارسی) از دورهی پهلوی به تمام ایران به عنوان زبان رسمی تحمیل شده است که مانند دیگر اقدامات رضاشاه اجبار در آن نقش پررنگی داشته و دارد.
نکاتی درباره طرح جلد دفتر مذکور:
طرح جلد این دفتر که عنوان دفتر مشق الفبای تورکی را دارد و با دو الفبای لاتورک(تورکی به لاتین) و آتورک (تورکی به عربی) نوشته شده است، یک واکنش به حذفیات آموزش و پرورش در جلد کتاب های درسی بوده است:
طرح، یک محیط بازی کودکانه را شامل میشود که در آن مهمترین بخشهای تورکان (حذف شدههای جلد کتاب فارسی) در این جغرافیا را نمایش میدهد.
در طرح این جلد پسران در کنار دختران (حذف شدههای جلد ریاضی) قرار دارند.
نکتهی خلاقانه دیگری که در طرح جلد این دفتر دیده میشود داستانی بودن محیط است، داستانی که در آن کودکانی تورک با لباسهای متفاوت تورکمنی، آزربایجانی و قاشقایی در کنار هم در حال بازی هستند و توپ بازیشان بالای درخت رفته و پسر تورکمن با استفاده از یک نردهبان با بالای درخت میرود که توپ بازیشان را بیاورد، دیگر کودکان هم با گشاده رویی و خوشحالی شریک این روند همیشگی و واقعی بازی کودکانهاند.
در محیط بازی همچنین عروسک (که با لباسی قاشقایی است)، یک ماشین اسباب بازی، مداد، دفتر و پاک کنی دیده میشود که چنین تداعی میشود که متعلق به همه کودکان بوده و مالکیت آن عمومی است و نه خصوصی.