گادتب: برای آنها فضایل اخلاقی مهم، فضایل شخصی و محدودند. آنها کمتر به اخلاق و حقوق جمعی فکر میکنند و بیشتر با اخلاق و حقوق شخصی سروکار دارند. آنها فهم دقیقی از مهربانی دارند و به آن اهمیت میدهند ولی به چیزهایی که میتواند اجتماع را به سمتی سوق داده و مهربانی را از بین ببرد توجه نمیکنند. آنها خوب نمیدانند که اگر اجتماع به سمت ناجوری سوق داده شود مهربانی هم خواهد رفت.
آنها سرشان به کار خودشان است. عید به دیدن یکدیگر میروند و هنگام عزای نزدیکان برای همدردی با او لباس سیاه برتن میکنند. برخی اوقات به دیگران کمک هم میکنند ولی این کمک یک فضلیت شخصی محسوب میشود و آموزش و همگانی کردن آن مدنظر نیست.
در کل انسانهای خوبی هستند که حلال و حرام را میفهمند و کاری به کار کسی ندارند و این از نظر آنها همه زندگی است.
آنها درکی از سیاست ندارند و احتیاجی به درک آن هم نمیبینند. فقط تازگیها متوجه شدهاند که اگر آنها نیز کاری بکار سیاست نداشته باشند سیاست با آنها کار دارد. سیاست هر روز دست در جیبشان میکند و مقداری از پساندازهای آنها را به یغما میبرد. روز به روز از ارزش پولی که برای روزگاری پیری خود اندوخته بودند کاسته میشود و شاید روزی برای آن پولها دیگر تره هم خورد نکنند. برای همین تازگیها سیاست را میفهمند و همه جا در مورد آن میپرسند و نگرانی خود را نشان میدهند، ولی هنوز نمیدانند که شاید روزی این سیاست به آنها اجازه این زندگی معمولی و روزمره را ندهد کما آنکه امروز به برخیها نمیدهد. حتی فکر اینکه در آیندهای محتمل گرفتار وحشت، کشتار، تجاوز گسترده و تصفیه نژادی شوند، برایشان غیرممکن است، همچنانکه برای آنهایی که امروز گرفتار شدهاند نیز زمانی غیرممکن بود.
روزی که امنیت نسبی حاکم بر این زندگی معمولی از بین برود هم سیاست را خواهند فهمید و هم چیزهایی که حقوق جمعی آنها را ویران کرده برایشان موضوعیت خواهد یافت. آنها که شجاعت قبول مسئولیت داشته باشند برای خاطر سالها بیخبری و تبعیت از کسانی که آینده آنها را به قمار گرفتهاند خود را سرزنش کرده و حتی اعتراف خواهند کرد که گاهی نیز چماق و ابزار آنها شدهاند.
تازه خواهند فهمید که انسان حیوانی سیاسی است و بدن درک سیاست و حقوق جمعی و سرنوشت جامعه چیزی کم دارند و در طول این همه سال که مشغول مهربانی بودهاند شاید ندانسته حقوق مسلم کسان دیگران را نقض کردهاند و باید تاوان بدهند. آن روز زمان سرکوفت زدن به دیگرانی نیست که این همه سال ابزار قدرت بودهاند چون خشک و ترباید باهم از آتش بگذرند.