ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: در زبان تورکی به کولی می گویند «قراچی» که از واژه «کراچی» گرفته شده و در خراسان به آنها «کرمانجی» می گویند.
برای اینکه كردهارابشناسيم باید ابتدا کولی ها را بشناسیم و سپس با کردها مقایسه کنیم.
1 . کولی ها طوایفی بسیار پر جمعیت از هندوستان و قسمتی از پاکستان هستند که زندگی آنها همیشه با کوچ نشینی همراه بوده؛ و در زبانهای محلی ایرانی مانند طبری نیز «کرد» بمعنی چوپان کوچ نشین است.
2 . لباس محلی کولی ها کاملاً مشابه با لباس محلی کردها است. کلاه کردها مشابه عمامه کولی های هندی است. لباس محلی و آرایش موی زنان کرد شباهت بسیاری با کولی ها دارد. (البته بعضی از کولی ها، لباسهای محلی کشور میزبان را نیز ممکن است بپوشند ولی منظور ما لباس سنتی اصلی کولیان است که شباهت بسیار با لباس کردی دارد).
3 . زبان کولی ها شاخه هایی از سانسکریت است و موقع مهاجرت از ایران به غرب، زبانشان تا حدودی با زبانهای محلی آمیخته شده و لهجه های مختلفی ساخته شده اند که زبان کردی نیز در همان شاخه هند و فارسی قرار میگیرد. کولی ها در مسیر حرکتشان به اروپا تعدای از آن لغات را هم در کشورهای مقصد رایج کرده اند و از آنرو زبانهای هند و اروپایی تعدادی لغات مشترک دارند.
تشابه زبانهای سانسکریت، بنگالی، پشتون، اردو، فارسی و کردی غیر قابل انکار است. (تشابه قیافه هایشان هم غیر قابل انکار است).
4 . اسامی طوایف کولی ها که به ثبت رسیده اند مشابه اسامی طوایف کردها است. مانند:
طوایف کولی: کلیلایی، گورونی، سوران، خرات، سور، جات، اردل، کاولی، کراچی، قادریا، خانی، بوکان
طوایف کردی: کلیایی، گورانی، سورانی، خرات، زور، جاف، اردلان، کاویانی، کرمانچی، قادری، خانی، بوکان
اعراب خوزستان به کولی واژه «کوت» را بکار می برند و در آزربایجان واژه «کوت» را به «کرد» اطلاق میکنند. در شرق پاکستان و غرب هندوستان منطقه ای بزرگ بنام «کوت» وجود دارد و شهرها و روستاهای بسیاری با پیشوند و پسوند «کوت» وجود دارند.
در زبان تورکی به کولی می گویند «قراچی» که از واژه «کراچی» گرفته شده و در خراسان به آنها «کرمانچی» می گویند.
کلیلا، نام شهری در استان «راجستان» هندوستان است و به ساکنان آنجا «کلیلایی» گفته میشود. «کولی های کلیلایی» در ایران، «کردهای کلیایی» نامیده میشوند و هر دو گروه بزبان هند و فارسی صحبت میکنند.
خرات، نام شهری در استان «اوتار پرادش» هندوستان است. طایفه خرات در سنندج و کرمانشاه رسماً خودشان را کولی معرفی میکنند و در کتاب «تاریخ مردوخ»، نوشته شده توسط مردوخ کردستانی، طایفه خرات را از کردها معرفی میکند. پس ملاحظه میشود که خود کردها، طوایف «کولی» و «کردی» را در یک مقوله دسته بندی کرده اند. در حقیقت چون طوایف مهاجر کولی کوچ نشین بودند از آنرو واژه «کرد» را برای آنها بکار برده اند.
طوایف کولی بنام «سُور» زندگی میکند و از قضا طایفه کردی هم به نام «زُور» در شهر زُور استان سلیمانیه عراق زندگی میکند که هم زبانشان، هم لباس محلی و هم فرهنگشان مشابهند.
گورون، نام شهری در استان «کشمیر» تحت کنترل هندوستان است و به ساکنان آنجا «گورونی» می گویند. طایفه ای از کولی های مهاجر «گورونی» هم در غرب ایران ساکن شده اند و امروزه به آنها کردهای «گورانی» می گویند. جالب است بدانیم که زرتشتیان یزد هم زبانشان را گورونی می نامند. در خرم آباد دسته ای از کولی ها، کماکان زبان خودشان را گورونی می نامند.
