ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: میراشرف مزاری نین گیره‌‌جه یی گۆنئی دوْغو‌دا یعنی قیبله ورینده دیر، بو بینا‌نین آغزی دوْغو طرفدن ایشیق اۆزۆ گؤرۆر و هر ایکی بوجاغیندا دا بالاجا تاقچاسی وار.
قوْجالار دئییرلر کئچمیش زامانلاردا مزارین ایچه ریسینده کۆکۆرد چوْخ اوْلارمیش، مزارین قوزئی باتیسیندا ۵۰ سانتی مئتر اؤلچۆده چالا وارایمیش اونون ایچیندن ایسه بیر آخار بولاق جوْشارمیش.
هر کیمین دمروْ و یا دری خسته لیکلری اوْلسایمیش یای فصلینده اوْنون سویوندان یا‌خود زیغیندان کی ساریمتیل توْرپاق رنگینده ایمیش، یارا اوْلان یئره سۆرتسه‌یمیش لر و یارالاری توختاییب دۆزه لرمیش. بو اینانجلا‌را دایاناراق چوْخلاری اوْ مکانی قوتسال بیر یئر بیلیب، زییارت ائله‌دیکدن سوْنرا دردلری و خسته لیک لرینین ساغالماسینی طلب ائدرمیشلر. کئچمیشده میراشرف مزاری «دمروْ اوْجاغی» یا «میراشرف اوْجاغی» آدیلا تانینارمیش. البته بنزر بیر تاریخی واریانتی نیار محلله سینده گؤرمک اوْلار، اوْدا کئچمیش چاغلاردا «نیار اوْجاغی» ایلا تانینارمیش، ایندیلر ایسه بو یئر ایمامزاده آدیلا تانینیر.
میراشرف اؤز دؤورۆنۆن کرامتلی شیخی و سئییدی دیر کی بعضی اسنادلارا گؤره ۲۰۰ ایل بوندان اؤنجه بو یئرلرده یاشاییرمیش. خالق اوْنون مزارینی ۵۰ ایل بوندان اؤنجه یه دک زیارت ائدیردیلر و آخشاملار اوْنون آدینا مزاری اۆسته شام یاندیریب و مزار داشینین پارچالارینی همده یان- یؤره سینده اوْلان داش قیریق لارینی اؤزلریله تبرلیک اۆچۆن آپارارمیشلار. اهالی نین دئدیکلرینه گؤره ۱۳۶۷ – اینجی ایله دک بو اوْجاغین ایچینده آتا – اوْغول مزارلاری وار ایدی.
میراشرف بو تاریخی محلله، اردبیلین قوزئی دوْغوسوندا یئرلشیب دیر، دوْغو طرفدن «وحدت» خییاوانینا و گۆنئی طرفدن «نونهال» خیاوانینا قوْشولور و « ایران آباد، کاظیم آباد، کاوار باغی و اسلام آباد» محلله لرینین قوْنشولوغوندا یئر آلیر.
ایندی اردبیل ده میراشرف آدی ایلا تانینان محلله، کئچمیش زامانلاردا بؤیۆک بیر کند آدینی بیله داشیییرمیش. ایندیده میراشرفده یاشایانلارین بیر سیراسی نین سوْی آدلاری میراشرف سؤزجۆیۆ ایله سوْنلانیر.
بعضی لرینین دئدیک لرینه گؤره اردبیل شهری خالچا صنعتی نین مرکزی اوْلدوغوندان دوْلایی صفوی لر دؤورۆنده خالچا توْخوماق صنعتی مۆکممللیگین لاپ زیروه‌سینده یمیش،
تانینمیش میراشرف خالچاسینین یوردو ائله بو مکان یعنی میراشرف کندی دیر.
میراشرف ناخیش و نقشه سی ایندی ده تانینمیش گؤزل خالچا نقشه لرینین بیریندن دیر و آذربایجان خالق آراسیندا بَینیلمیش نقشه‌لردن بیریسی کیمی ساییلیر. باشقا بؤلگه‌لر، محلله و کندلرین ده اؤزۆنه عایید اؤزل خالچا نقشه سی اوْلارمیش بونا اؤرنک گتیرسک «پیرمادار خالچا نقشه سی» ائله بو اسکی محلله‌یه عایید اوْلان نقشه لردن دیر.
اردبیل ده اوْن بئشه قدر خالچا نقشه سی ثبت اوْلونوب دور اوْنلارین بیریده میراشرف نقشه سیدیر، اونلارین آدلارینی آشاغادا گتیریریک:
«سینی نقشه سی»
«اَفشان نقشه سی»
«تک گۆل نقشه سی»
«بؤیۆک بوْتا نقشه سی»
«تاریخی بینالار نقشه سی»
«یۇرتچۇ نقشه‌سی»
«پیرمادار نقشه سی»
«میراشرف نقشه سی»
«شیروان نقشه سی»
«کَناره قوْچ کلله نقشه‌سی»
«شیخ مَمَد نقشه سی»
«قایچؽ نقشه سی»
«شمشیر نقشه سی»
«اۇلدۇز نقشه‌سی»
«سۇماق نقشه‌سی»
میراشرف مزاریندان ۴۰ مئتیر باتی یا دوْغرو گئدنده بؤیۆک بیر تاریخی تپه گؤزه چارپیر، تپه نین ساحه سی ایکی هکتاردان چوْخدور و اوْنون کئچمیشی، ایکی مین ایل ایسلامدان اؤنجه لره قاییدیر. باتی طرفدن اردبیل خییوْ یوْلونون آغزیندادیر. بو اثر ۱۳۶۲ -اینجی گۆنش ایلی، آذر آیی نین ۶ سیندا ۱۶۵۹ نۆمره ایله ایرانین میللی آبیده لرینده قئیده آلینمیش دیر. میراشرف تپه سی اردبیل خییوْنون قدیم باتی یوْلوندا دیر.
میراشرف تپه‌سی راستاسیندا اوْلان باشقا تپه لر و تاریخی مکانلار ترتیبله: ائردی کندینین تاریخی تپه‌سی و اسکی مزارلاری، ائردی ایله گۆلموغان محلله سی نین آچیقلیقلاریندا تاریخی تپه لر، سوما کندینده یئرلشن شاطیر گۆنبزی بیناسی و اوْنون اؤنۆنده‌کی بؤیۆک تپه، تاریخی مَسل آوا تپه سی و بۆتۆن اردبیل خییوْ شهری نین قدیم یوْلونون راستاسیندا اوْلان تاریخی بینالار، تپه لر، مزارلار و تاریخی سایت لار بۆتۆنلۆگۆنۆن بیر دۆزمده اوْلماسی هله ده چوْخلاری نین بئینینده بیر سوْرغو اشاره تی یارادیب دیر.
بعضی آرخئولوق لارین دئدیک لرینه گؤره میراشرف تپه‌سی نین آلتیندا ساخسی دان سو بورولاری واردیر و اوْرادان ایسه شیخ صفی تۆربه سینه و شیخ کهلران مزارینا یئر آلتی یوْللارین اوْلدوغو بیله وورغولاییرلار.
میراشرف محلله‌‌سی نین یاشلی لاریندان، اوزون سۆره اوْ محلله‌ده یاشایانلاردان و تپه یه یاخین تیکیلن ائولرین ییه‌‌سیندن بیر سیرا سوْرغو و آراشدیرمالار آپاردیقدان سوْنرا بعضی ائشیدیلمه‌ین سؤزلره راستلاشیریق اوْدا بو کی:
بو تاریخی تپه نین آلتیندا بؤیۆک بیر تیکینتی وار یعنی بؤیۆک بیر عمارت و سارای اوْلدوغو تامامی ایله آیدین دیر، تیکینتی نین هر دؤرد بوجاقدا قاپیسی اوْلدوغونون دا ایزی گؤرۆنۆر. تپه نین یاخینلیغیندا ائو تیکن‌لر ائولرینین بینؤوره‌سینی و پئیینی قوران زامان، تاریخی اشییالار‌دان و یئر آلتی یوْللاردان صؤحبت ائدیرلر.
محلله نین قدیم قویوچو‌لاریندان آلدیغیمیز بیلگی لره اساسا، تپه نین یاخینلیغیندا ۱۵ مئتر یئری قازدیقدان سوْنرا یئرآلتی یوْللار و ایچ – ایچه کؤهۆللردن دانیشیردیلار.
بعضی لرینه گؤره اوْ تپه تاریخی مزارلیق دان عبارت دیر.
چۆنکۆ اوْردان دؤنه لرجه اینسان سۆمۆک و اسکلتی تاپیلیب دیر. بو بؤیۆک تپه یه میراشرفلی لرین تاریخی مزارلیغی دا دئمک اوْلار. ۱۳۶۷ اینجی ایله دک تپه نین اۆزری میراشرفلی لرین مزاریستانی ایدی، اوْرانی پارک ائله مه پروژه‌سینین استارتی وورولاندا مزارلارلا تپه نین بیر چوْخ بؤلۆمۆ تخریب اوْلونوب و آرادان گئدیر، حتتا نونهال خیاوانی اوْ تاریخی تپه نین بیر بؤلۆمۆنۆ یاریب و آرادان آپاریب دیر.
