ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: گروه‌ها، ایلات و طوایف تورک و مناطق سکونت آنها در خوراسان:
ایل تورک «آفشار/آوشار»: آوشارها یکی از قبایل بیست و چهارگانۀ تورک «اوغوز» هستند.
آوشارها از فرزندان «اولدوز خان» فرزند «اوغوز خان» می‌باشند.
آوشارها در اراضی باصطلاح ایران، ترکیه، عراق، قافقاز، سوریه و افغانستان امروزی از قدیم مسکون شده اند. آنها در اراضی باصطلاح ایران امروزی در خوزستان، شیراز، کهگیلویه، آزربایجان، تا لرستان،… پراکنده گشته اند.
آوشارها در تشکیل دولت‌های تورک سلجوقی، آتابگ‌لر(اتابکان) خوزستان (آوشار شوملا)،آغ و قارا قویونلو، صفویه، آوشارلار،قاجار و خانات قاراباغ (جاوانشیر خانلیغی) نقش به‌سزایی داشتند.
«نادر شاه آوشار» بنیانگذار سلسله آوشاریه از طایفه «قیرخلی» ایل تورک آوشار بود
طوایف عمده ایل ترک آوشار در اراضی باصطلاح ایران عبارتند از:
شاملو (شاملی)، اوسانلو (اووسانلی)، قاسملو (قاسیملی)، ارشلو (ارشلی)، ابرلو (ابرلی)، ایمرلو (ایمرلی)، گوندوزلو، بکشلو (بکیشلی)، قرخلو (قیرخلو)، تکه‌لو (تکه‌لی)، کهکیلویه، کؤپکلو (کؤپکلی)، پاپالو (پاپالی)، سرورلو (سرورلی)، کوسه احمدلو (کوسا احمدلی)، ایمانلو (ایمانلی)، اینانلی، علیلو، ایده‌لو (ایده‌لی)، زنگانلو (زنگانلی)!
آوشارها در خوراسان نسبت به سایر گروه‌ها و ایلات تورک جمعیت قابل توجهی دارند و در تمام نقاط خوراسان حضور و نفوس بالایی دارند.
آوشارها در خوراسان در مناطقی از درگز، کلات، سرخس، مشهد، بجنورد، دشت اتک، کپکان، میاب، دستگرد، دربندی، قلعه شاه توت، قوزقان(گؤزقان) آغواج، یئنگی قلعه، ییلاق‌های دامنه کوه هزار مسجد، نوخندان، قوچان، سبزوار، نیشابور، سرولایت، رباط، میشکان، دامنه، جوین، لطف آباد، تربت جام، چاووشلو،… سکونت دارند.
اتحادیه ایل تورک «قیزیلباش»: مجموعه‌ای از ایلات تورک است که در دوره سلسله‌های تورک آغ‌قویونلو و قاراقویونلو گرد هم آمدند.
قیزیلباش‌ها با تأسیس سلسله تورک صفوی، شاخه نظامی و ارتش پادشاهی صفویان را تشکیل دادند.
اتحادیه ایل قیزیلباش از 8 ایل تورک تشکیل می‌شد که عبارتند از:
1- اوستاجلی
2- شاملی
3- آوشار
4- قاجار
5- باهارلی
6- تکه‌لی
7- ذوالقدر
8- روملو
در دوران صفویان و آوشاریان به تمام مردم این حکومت‌ها و سپاهیان آن قیزیلباش نیز گفته می‌شد.
قیزیلباش‌ها در تمام نقاط اراضی باصطلاح ایران امروزی زندگی می‌کنند.
در افغانستان، ترکیه، بالکان و کشورهای اروپای شرقی، عراق، سوریه و قافقاز و جمهوری آزربایجان شمالی نیز سکونت دارند.
قیزیلباش‌های خراسان در مناطقی از درگز، نوخندان، لطف آباد، دستگرد، خواف، باخزر، محمود خان و کاشمر و مشهد زندگی می‌کنند.
اتحادیه ایل تورک «شاهسئون»: مجموعه‌ای از گروه‌ها، ایلات و طوایف مختلف تورک است که در دوران صفویان تشکیل یافته است. شاهسئون‌ها به همراه قیزیلباش‌ها یکی از دو اردوی صفویان را تشکیل می‌دادند.
شاهسئون‌ها در مرکز (اصفهان، ساوه، قم، تهران، شهریار، اراک،…)، شمال‌غرب (آزربایجان، همدان، زنگان، قزوین، البرز، و (کوردستان جعلی امروز)،… دشت موغان، اورمو، سویوق بولاق، اردبیل، خلخال،…)، در جنوب (دشت شیراز(همان فارس جعلی)، چهار محال و بختیاری، خوزستان ،…) و شمال‌شرق (خوراسان، مازندران، سمنان) آران زندگی می‌کنند.
شاهئسون‌ها علاوه بر مناطق گسترده‌ای از ممالک محروسه قاجار، در دیگر کشورهای همسایه از جمله جمهوری آزربایجان شمالی، عراق، تورکیه، افغانستان، کشمیر، شمال هند و سوریه نیز سکونت دارند.
شاهسئون‌های عراق در مناطقی از “بغداد”، “کرکوک” و “دشت موصل” سکونت دارند و شاهسئون‌های ساوه و قم و اطراف آن که از عراق به این نواحی از ممالک محروسه مهاجرت کرده‌اند به «ایل شاهسئون باغدادی» مشهورند.
شاهسئون‌های خوراسان در مناطقی از بغبغو سرخس، مشهد و مزدوران مشهد زندگی می‌کنند.
ایل تورک «ایگدیرلو – ایغدیرلی»: ایلی از اتحادیه ایل تورک «تکه» “گروه‌های توقتامیش بگ” و از تورک‌های اوغوز شرقی (تورکمن) است.
ایغدیرلی‌ها از اعقاب «ایغدیر خان» فرزند «دنیز خان» و نوه «اوغوز خان» می‌باشند.
این ایل تورک در خوراسان در نواحی شمال بجنورد و در روستاهای تکه سکونت دارند.
ایغدیرلی‌ها در جنوب ممالک محروسه جزئی از اتحادیه ایل تورک قاشقایی می‌باشند.
این ایل تورک در شرق تورکیه و در استان آزربایجان غربی نیز حضور دارد.
