ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: در شب گذر از نوزدهم به بيستم ژانويه 1990 با دستور رهبر اتحاد جماهير شوروي مخائيل گورباچف دسته‌هاي ارتش شوروي كه مركب از نيروهاي ويژه كه غالبا ارمني بودند بدون هرگونه هشداري از پيش اعلام شده به شهر باكو هجوم آوردند. در اين حمله از سلاحهاي سنگين جنگي – تانك، مسلسل، سلاحهاي اتوماتيك و ساير ابزار جنگي بر عليه شهروندان غيرمسلح …
در اواخر سال 1980 امپراطوري اتحاد جماهير شوري با خيانت به ملت آذربايجان كه تبعه خود وي به شمار مي آمدند بصورتي آشكار از ارمنستان حمايت كرده و شرايط اشغال اراضي آذربايجان را فراهم مي‌نمود. با مساعدت امپراطوري از سال 1987 صدهاهزار آذربايجاني از اراضي تاريخي خود در ارمنستان رانده شده‌بودند. ارمنستان ادعاهايي را نسبت به اراضي تاريخي آذربايجان قره‌باغ كوهستاني مطرح نموده، فشارهايي را بر اهالي غيرمسلح محلي بواسطه باندهاي تحت حمايت خويش وارد آورده، مبادرت به كشتار نموده و گروه‌هاي تجزيه طلب را مسلح مي كرد. عدم هرگونه اقدامي از جانب اتحاد جماهير شوروي در برابر اين وضعيت كه بيش از دو سال به طول انجاميده بود، وعده- وعيد‌هايي كه در راستاي بازگشت صدهاهزار رانده شده به خانه و كاشانه خود داده مي شد و تنش‌هاي ايجاد شده توسط ارمنستان در مرزهاي خود با آذربايجان، تلاشهاي صورت گرفته در راستاي اختفاي اين قبيل حوادث از مردم آذربجان، موجب ناراحتي كساني بود كه اين بازي سياسي را درك مي نمودند. ليكن امپراطوري با بستن چشمان خود بر روي اين حوادث هرگونه اعتراض، رويارويي و انعكاس اين قبيل اخبار در مطبوعات را ممنوع كرده بود. آذربايجاني‌هايي كه اعتراض نموده و يا از خود مقاومت نشان مي‌دادند بازداشت مي گرديدند. تفنگهاي شكاري از جانب دولت، در قره‌باغ كوهستاني جمع‌آوري گرديده و حتي امكان دفاع در برابر باندهاي مسلح نيز از ايشان سلب شده بود. اين وضعيت موجبات آغاز تظاهرات اعتراض آميز شهروندان باكو در اواخر سال 1989 را فراهم آورد. خواست هزاران شهروند مشاركت كننده در تظاهرات از امپراطوري، جلوگيري از اين تحركات سرخود و استماع مطالبات به حق ملت آذربايجان بود. ليكن امپراطوري به هيچ وجه قصد عملي ساختن اين مطالبات را نداشت. شهرونداني كه نتوانسته بودند به مطالبات خود جامه عمل بپوشانند رفته رفته در تظاهرات صورت گرفته شعارهاي استقلال و آزادي سر مي دادند.
در شب گذر از نوزدهم به بيستم ژانويه 1990 با دستور رهبر اتحاد جماهير شوروي مخائيل گورباچف دسته‌هاي ارتش شوروي كه مركب از نيروهاي ويژه كه غالبا ارمني بودند بدون هرگونه هشداري از پيش اعلام شده به شهر باكو هجوم آوردند. در اين حمله از سلاحهاي سنگين جنگي – تانك، مسلسل، سلاحهاي اتوماتيك و ساير ابزار جنگي بر عليه شهروندان غيرمسلح بي دفاع اعم از زن، كودك و كهنسال استفاده گرديده، منازل مسكوني به آتش گرفته شد. ارتش شوروي برخوردي بي‌رحمانه را در مواجهه با اين مردمي كه 70 سال تبعه‌اش به شمار مي‌آمدند به نمايش گذاشت. برخي از كشته‌شد‌گان بصورتي كاملا بي‌رحمانه مورد اصابت بيش از 20 گلوله قرار گرفته بودند، چشمان برخي از مقتولين از كاسه در آورده شده، كودكان و سالخوردگان به قتل رسيده، آمبولانس ها و پزشكان به رگبار بسته شده و شهروندان غيرمسلح در درون منازل خود به قتل رسيده بودند. بنا بر آخرين بررسي‌ها در فاجعه خونين 20 ژانويه، 147 شهروند غير مسلح كشته شده، 841 نفر به صورت غيرقانوني بازداشت گرديده و 744 نفر مجروح گشته اند. برخي از كشته‌شده‌گان به دريا انداخته شده و مدارك بازجويي ضمن انتقال به مسكو منهدم گرديده است. عليرغم كمك‌هاي رهبران وقت آذربايجان در اختفا و پنهان سازي جنايات رخ داده تنها و تنها سياستمدار برجسته حيدر علي‌اف در محل نمايندگي آذربايجان در مسكو و در برابر وسائط ارتباط جمعي داخلي و بين المللي اعتراض خود را نسبت به جنايات رواداشته شده به ملت خود و كشتار انسان‌هاي بي‌گناه ابراز داشته، ضمن تقاضاي مجازات مجرمين با گذشت مدت كوتاهي از رخداد اين حوادث كناره‌گيري خود از حزب كمونيست را اعلام نمود. بعدها نيز به خواست حيدر علي‌اف روز 20 ژانويه با مصوبه مجلس ملي آذربايجان مورد ارزشگذاري سياسي – حقوقي قرار گرفت. حادثه 20 ژانويه سياست استعماري امپراطوري را بر همه گان آشكار نمود. 20 ژانويه هر چقدر هم كه جنايت سنگيني بوده باشد امپراطوري نتوانست بواسطه آن اراده ملت را مسدود نمايد و بالعكس اين اراده قاطع‌تر گرديده و منتج به كسب استقلال توسط آذربايجان شد.
