GADTB Güney Azərbaycan Demokratik Türk Birliyi
GADTB-nin Mətbuat Mərkəzinə daxil olan məlumata görə, Avstraliya Azərbaycan Assosiasiyasının prezidenti, Güney Azərbaycan Demokratik Türk Birliyinin (GADTB) Beynəlxalq Əlaqələr Departamentinin sədri sayın Mikayil bəy Oyta Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində vəziyyət və Avstraliyada müxalifətinin lideri və kölgə xarici işlər naziri kimi tanınan senator Simon Birminghamın Laçın yolunda Azərbaycan hökumətinin nəzarəti ilə bağlı son məktubunda yer alan yanlış məlumatlarla bağlı Avstralıyanın xarici işlər naziri Penny Vonga məktubla müraciət edib.
Sayın Mikayil bəy məktubunda yazıb:
Hörmətli nazir,
Avstraliya Azərbaycanlı icması olaraq, sülhün qorunması və bütün xalqlara ədalətli rəftarın tərəfdarı kimi göstərdiyiniz fədakarlığı və davamlı səylərinizi etiraf edərək, böyük təvazökarlıq və hörmətlə sizə məktub yazırıq.
Bugünkü məktubumuz Simon Birmingem tərəfindən 28 iyun 2023-cü il tarixli son yazışmalara aiddir və burada Qarabağdakı mövcud vəziyyət, xüsusən də Azərbaycan hökuməti tərəfindən Laçın yolunun tənzimlənməsi ilə bağlıdır.
Biz Avstraliyanın qlobal məsələlərə göstərdiyi fəal marağı, sülh və sabitliyi qorumaq istəyini yüksək qiymətləndiririk. Bununla belə, biz hesab edirik ki, məsələyə daha əhatəli bir baxışa ehtiyacı var. Sizdən təvazökarlıqla xahiş edirik ki, Azərbaycan hökumətinin hərəkətlərinin hansı fonda baş verdiyini nəzərdən keçirəsiniz. Laçın yolunun tənzimlənməsi düşmənçilik aktı deyil, daha çox beynəlxalq hüquqa və Azərbaycanın öz əraziləri üzərində suverenliyini qorumaq öhdəliyinə əsaslanan haqlı addımdır.
Qarabağ bölgəsi onilliklər ərzində regionda sabitliyi pozan və vətəndaşların həyatı üçün ciddi təhlükə yaradan qanunsuz fəaliyyətlərin qurbanı olub. Bu bölgə terror fəaliyyətləri, qeyri-qanuni silah yayılması və təbii sərvətlərin qeyri-qanuni ticarəti üçün zəmin olmuşdur. Bu hadisələr fonunda Laçın-Xankəndi yolu boyunca həyata keçirilən təhlükəsizlik tədbiri seçimdən daha çox zərurətdir.
Laçın-Xankəndi yolunun “blokadası” və onun humanitar fəsadları ilə bağlı erməni eyhamlarına gəlincə, qeyd etmək lazımdır ki, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi (AİHM) və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi (BƏM) insan hüquqlarının təminatlarına münasibətdə yolun istismarı ilə əlaqədardır. Hər iki məhkəmə Azərbaycanın Üçtərəfli Bəyanatın 6-cı maddəsinə əsasən “Laçın dəhlizi ilə hər iki istiqamətdə hərəkət edən şəxslərin, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin təhlükəsizliyinə təminat vermək” öhdəliyini xatırladıb.
Sərhəd təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi də daxil olmaqla qeyri-qanuni transsərhəd fəaliyyətlərin qarşısının alınması və onlara qarşı mübarizə tədbirləri qüvvədə olan beynəlxalq insan hüquqları hüququna uyğun olmalıdır.
Bununla belə, sərhədləri maneəsiz keçmək hüququ yoxdur və insanın sərbəst hərəkət hüququ bunu tələb etmir və tələb edə bilməz. Nəticə etibarı ilə, sərhəd nəzarəti rejimlərinin mövcudluğu insan hüquqlarına zidd deyil.
Hər bir dövlət öz sərhədlərini qorumaq hüququna malikdir, bu prinsip BMT Nizamnaməsi və digər beynəlxalq müqavilələr ilə təsdiqlənir. Ona görə də Azərbaycanın öz suveren ərazisi daxilində sərhəd nəzarəti yaratmaq qərarı qanuni və ədalətlidir. Ümid edirik ki, bu nöqteyi-nəzər bu vəziyyətlə bağlı qlobal müzakirələrdə tanınacaq.
Üstəlik, bu yolda keçid məntəqəsinin yaradılması Azərbaycanın beynəlxalq təhlükəsizlik öhdəliklərinə uyğundur. Bu tədbir Laçın-Xankəndi yolu ilə hərəkət edən şəxslərin və yüklərin təhlükəsizliyinin qorunmasına xidmət edir ki, bu da 9/10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanatda vurğulanır.
Sizi əmin edirik ki, keçid məntəqəsi insanların və ya malların sərbəst hərəkətinə mane olmaq məqsədi daşımır. Onun məqsədi yalnız mülki şəxslərin, xüsusən də təcili humanitar yardıma ehtiyacı olanların təhlükəsiz və qorunan keçidini təmin etməkdir. Azərbaycan hökuməti öz milli təhlükəsizlik öhdəliklərini öz xalqının insan hüquqları ilə balanslaşdırmağa və regionda sülhün qorunmasına səmimiyyətlə sadiqdir.
Biz beynəlxalq ictimaiyyətin bu tədbirlərin sülh danışıqlarına potensial təsiri ilə bağlı narahatlığını başa düşürük və hörmət edirik. Bununla belə, biz inanırıq ki, regionda təhlükəsizliyin və asayişin qorunması davamlı və uzunmüddətli sülhün təmin edilməsi üçün vacibdir.
Biz Avstraliya hökumətini öz mövqeyini formalaşdırarkən vəziyyətə bu prizmadan baxmağa çağırırıq. Avstraliya sülhün və ədalətin çırağı olmaqla, hekayənin formalaşdırılmasında və əlaqəli mürəkkəbliklərin başa düşülməsində mühüm rol oynaya bilər.
Biz narahatçılıqlarımıza diqqətinizi dərindən qiymətləndiririk və Avstraliya hökumətimizin qlobal miqyasda sülh və sabitliyin müdafiəsində davamlı iştirakını səbirsizliklə gözləyirik.
Sayın Mikayil bəyin məktubunun ingiliscə tam mətnini təqdim edirik:
